Μη σκιάζεστε στα σκότη!....

ΤΟ ΚΡΥΦΟ ΣΧΟΛΕΙΟ

Απ' έξω μαυροφόρ' απελπισιά,

πικρής σκλαβιάς χειροπιαστό σκοτάδι,

και μέσα στη θολόκτιστη εκκλησιά,

στην εκκλησιά, που παίρνει κάθε βράδυ

την όψη του σχολειού,

το φοβισμένο φως του καντηλιού

τρεμάμενο τα ονείρατα αναδεύει,

και γύρω τα σκλαβόπουλα μαζεύει.

Εκεί καταδιωγμένη κατοικεί

του σκλάβου η αλυσόδετη πατρίδα,

βραχνά ο παπάς, ο δάσκαλος εκεί

θεριεύει την αποσταμένη ελπίδα

με λόγια μαγικά,

εκεί η ψυχή πικρότερο αγροικά

τον πόνο της σκλαβιάς της, εκεί βλέπει

τι έχασε, τι είχε, τι της πρέπει.

Κι απ' την εικόνα του Χριστού ψηλά,

που εβούβανε τα στόματα των πλάνων,

και ρίχνει και συντρίβει και κυλά

στην άβυσσο τους θρόνους των τυράννων,

κι από την σιγαλιά,

που δένει στο λαιμό πνιγμού θηλιά,

κι απ' των προγόνων τ' άφθαρτα βιβλία,

που δείχνουν τα πανάρχαια μεγαλεία,

ένας ψαλμός ακούγεται βαθύς

σα μελωδίες ενός κόσμου άλλου,

κι ανατριχιάζει ακούγοντας καθείς

προφητικά τα λόγια του δασκάλου

με μια φωνή βαριά.

«Μη σκιάζεστε στα σκότη! Η λευθεριά

σαν της αυγής το φεγγοβόλο αστέρι

της νύχτας το ξημέρωμα θα φέρει».

                                                                                Ιωάννης Πολέμης

Σύντομο Βιογραφικό

Η οικογένεια του, βυζαντινής καταγωγής, εγκαταστάθηκε στην Άνδρο από πολύ παλιά. Ο Π. Πασχάλης στην ιστορία της Άνδρου αναφέρει τον Λεονάρδο Πολέμη και τον νεότερο ξάδερφο του Δημήτριο που κατέλαβαν το αξίωμα του κοτζαμπάση πολλές φορές. Στην ίδια οικογένεια ανήκει και ο αρχιεπίσκοπος Τήνου και κατόπιν Φαρσάλων Μακάριος καθώς και ο Μιχαήλ Πολέμης, που ήταν πληρεξούσιος της Άνδρου στην Ε' εθνική συνέλευση στο Άργος, και αργότερα στο Ναύπλιο.

Ο Ι. Πολέμης, τελευταίος απόγονος της οικογένειας, γεννήθηκε στην Αθήνα το 1862.  Θεωρήθηκε πρώιμη ποιητική ιδιοφυία αφού άρχισε να γράφει από 13 ετών. Σπούδασε νομικά στην Αθήνα και αισθητική στο Παρίσι. Εκτός από ποίηση έγραψε και θεατρικά έργα. Το 1918 τιμήθηκε με το αριστείο γραμμάτων για την ποιητική του συλλογή "σπασμένα μάρμαρα". Κέρδισε πολλές διακρίσεις σε ποιητικούς και θεατρικούς διαγωνισμούς. Ίδρυσε την Εταιρεία Θεατρικών Συγγραφέων και εξελέγη πρώτος της πρόεδρος. Ήταν ποιητής χαμηλών τόνων και κυρίως τον απασχόλησε ο έρωτας. Υπήρξε εργατικός, πολύ παραγωγικός, ευαίσθητος, ερωτικός και τρυφερός. Έγραψε ποίηση  σε γλώσσα κατανοητή,  κάποτε διδακτική - πατριωτική - ηθικοπλαστική και κάποτε με ρομαντικό επίχρισμα. Είχε μία αξιοσημείωτη μετρική άνεση, και τα θέματα του ήταν διατυπωμένα κατά κανόνα με απλό τρόπο πράγμα που τα έκανε αγαπητά στους συγχρόνους του. Η συλλογή το παλιό βιολί (1909) εκδόθηκε πολλές φορές και πολλά ποιήματα του μελοποιήθηκαν και έγιναν πολύ γνωστά τραγούδια. Ο Πολέμης χρησιμοποίησε στην ποίηση του καθώς και στην θεατρική του παραγωγή στοιχεία από την δημοτική ποίηση και παράδοση. Σε γνωστή λαϊκή παράδοση βασίζεται και το πιο γνωστό του δράμα "Ο βασιλιάς Ανήλιαγος" που ερμήνευσε στην σκηνή η Μαρίκα Κοτοπούλη. Έμεινε -λόγω της γλώσσας που χρησιμοποίησε- ως το δημοτικό αντίστοιχο του ρομαντισμού, με τον Α. Παράσχο, γι' αυτό το λόγο συγκαταλέγεται πολλές φορές μεταξύ αυτών πού ανανέωσαν την ελληνική ποίηση την δεκαετία του 1880: Τον Παλαμά, τον Νίκο Καμπάνη και τον Δροσίνη. Πέθανε στην Αθήνα το 1924 και μ' έρανο των αναγνωστών του περιοδικού "ΔΙΑΠΛΑΣΙΣ ΤΩΝ ΠΑΙΔΩΝ" στήθηκε η προτομή του στο Ζάππειο. Στους περισσότερους από εμάς τα ποιήματα του φέρνουν στο μυαλό στιγμές από την ιστορία μας, καθώς και έντονες αναμνήσεις από τα παιδικά μας χρόνια.