Στην αρχαιότητα φυσικά το μόνο που μπορούσαν να κάνουν οι πρόγονοί μας ήταν να παρακολουθούν απότη Γη το υπέροχο θέαμα του ουρανού, δημιουργώντας συγχρόνως ευφάνταστες, αλλά πανέμορφες ιστορίες για όλα όσα έβλεπαν. Πάρτε, για παράδειγμα, τον Ήλιο. Απ` όλα τα ουράνια σώματα ο Ήλιος είχε την πιο μεγάλη επίδραση στη φαντασία των ανθρώπων. Ο δίσκος του Ηλίου παρομοιαζόταν μ` ένα χρυσό τέθριππο άρμα, το οποίο έσερναν τέσσερα ολόλευκα άλογα, ο Ηώος, ο Αιθίοψ, ο Βρόντης και ο Στερόπης που έβγαζαν από τα ρουθούνια τους φλόγες και φως. Όρθιος πάνω στο άρμα του ο ακούραστος θεός εξακόντιζε γύρω του πίδακες φωτός. Οι Ρόδιοι, ιδιαίτερα, λάτρευαν τον Ήλιο ως το δημιουργό θεό της φυλής τους. Το κολοσσιαίο του άγαλμα από το Λίνδιο Χάρη ήταν ένα από τα επτά θαύματα του κόσμου.Αλλά και η Σελήνη κατείχε σημαντική θέση στους μύθους και στις παραδόσεις της αρχαίας Ελλάδας. Όταν πρόβαλε στον ουρανό το χαριτωμένο της πρόσωπο με την ασημένια ανταύγεια, η ομορφιά της έκανε τα άστρα να ωχριούν, ενώ η φαντασία των αρχαίων συνέκρινε τις ακτίνες της Σελήνης με τα γρήγορα και μυτερά βέλη της Αρτέμιδος. Η αγνή πανέμορφη παρθένα, η κυνηγός θεά, ήταν για τον Όμηρο το πρότυπο της γυναικείας ομορφιάς. Στη Σελήνη απέδιδαν επίσης τη νυκτερινή δροσιά και τις βροχές, γι` αυτό ονόμαζαν την Αρτεμη "Ποτάμια" και τη λάτρευαν κοντά σε πηγές και λίμνες, όπου πίστευαν ότι λουζόταν μαζί με τις Νύμφες, μακριά από τα βέβηλα βλέμματα των ανδρών.
Αν και τα μάτια μας είναι περιορισμένα στο να βλέπουν τα λαμπρότερα μόνο άστρα της νύχτας, για χιλιάδες χρόνια ήταν τα μοναδικά αστρονομικά όργανα που διαθέταμε. Αυτό όμως δεν μας εμπόδισε καθόλου από το να αναρωτιόμαστε για τις ρίζες μας. Καθένας από τους αρχαίους ανθρώπινους πολιτισμούς είχε τη δική του ιστορία και τη δική του εκτίμηση για όλα όσα έβλεπε στον ουρανό. Πριν από 4.000 χρόνια στη Νότιο Αγγλία υψώθηκαν οι γιγάντιοι μονόλιθοι του Στόουνχεντζ, ενός εκπληκτικού παλαιολιθικού υπολογιστή που χρησίμευε στον υπολογισμό των εποχών και στην πρόβλεψη των εκλείψεων.
Χιλιάδες χιλιόμετρα πιο νότια οι αρχαίοι Αιγύπτιοι έχτισαν τις Πυραμίδες τους ως τάφους βασιλιάδων, με βάση διάφορα σημαντικά αστρονομικά φαινόμενα, ενώ το ηλιακό τους ημερολόγιο αποτελεί ακόμη και σήμερα τη βάση του δικού μας σύγχρονου ημερολογίου. Λίγο πιο βόρεια από την Αίγυπτο στα νησιά και στις ακτές του Αιγαίου, ο αρχαϊκός ελληνικός πολιτισμός των Μινωιτών γέννησε πριν από
5.000 χρόνια τους αστερισμούς που χρησιμοποιούμε ακόμη και σήμερα, ενώ στην άνθηση της κλασικής εποχής τέθηκαν οι βάσεις του σύγχρονου πολιτισμού, της φιλοσοφίας και της επιστήμης.
Οι αρχαίοι Έλληνες, με πρώτο τον Εύδοξο, φαντάστηκαν το Σύμπαν σαν ένα σύνολο ομόκεντρων κρυστάλλινων σφαιρών που περιφέρονταν γύρω από τη Γη μας. Σε κάθε μια από τις σφαίρες αυτές βρισκόταν και ένα ουράνιο αντικείμενο: ο Ήλιος, η Σελήνη και οι πέντε ορατοί με γυμνό μάτι πλανήτες, ενώ στην εξωτερική σφαίρα κατοικοέδρευαν τα ακίνητα άστρα. Ήταν ένα πραγματικά καλοστημένο μοντέλο, το οποίο όμως δεν μπορούσε να επεξηγήσει τις εκκεντρικές κινήσεις των πλανητών που τους έδειχναν πολλές φορές να πισωγυρίζουν.
Πολλοί ήταν οι αρχαίοι φιλόσοφοι που ασχολήθηκαν με την επιστημονική μελέτη του ουρανού και των ουράνιων αντικειμένων. Η προσφορά του Ίππαρχου (200-125 π.Χ.), για παράδειγμα, ήταν τόσο μεγάλη, ώστε δίκαια θεωρείται σήμερα ο πατέρας της αστρονομίας. Δεν ήταν όμως μόνον ο Ίππαρχος, γιατί όλοι σχεδόν οι Έλληνες φιλόσοφοι καταπιάστηκαν κατά καιρούς με το προαιώνιο πρόβλημα να εξηγήσουν το σύστημα των άστρων, της Γης, των πλανητών και των παγκόσμιων κινήσεων.Όλες όμως αυτές οι προσπάθειες ξεκινούσαν από την κατανοήσιμη έννοια ότι η Γη ήταν ακίνητη και βρισκόταν στο κέντρο του Σύμπαντος. Και όλες, βασισμένες στην ανθρώπινη αντίληψη και όραση, προϋπόθεταν ότι τα άστρα ήταν καρφωμένα σ` ένα στερεό ουρανό που γυρνούσε γύρω από μιαν ακίνητη, σταθερή Γη, η οποία αποτελούσε έτσι το κέντρο του Σύμπαντος.
Αυτά πίστευαν όλες οι κοσμολογικές θεωρίες, εκτός απ`αυτήν του Αρίσταρχου από τη Σάμο (310-230 π.Χ. ): "Αρίσταρχος ο Σάμιος υποτίθεται τα μεν απλανέα των άστρων και τον ήλιον μένειν ακίνητα, τα δε γαν περιφέρεσθαι περί τον ήλιον κατά κύκλου περιφέρειαν." Δηλαδή, η Γη δεν είναι το κέντρο του κόσμου, όπως το ήθελαν οι κάτοικοί της, αλλά μια μηδαμινή σφαίρα που περιφέρεται γύρω από τον Ήλιο. Η θαυμάσια και απλή αυτή εξήγηση παραμερίστηκε σύντομα, γιατί δεν συμφωνούσε με την καθημερινή λογική ενός γεωκεντρικού συστήματος.
Το πολυπλοκότερο από τα γεωκεντρικά συστήματα δημιουργήθηκε από τον Κλαύδιο Πτολεμαίο στην Αλεξάνδρεια το 2ο μ.Χ. αιώνα. Ο Πτολεμαίος ήταν πεπεισμένος ότι οι πλανήτες έπρεπε ναπεριφέρονται γύρω από τη Γη. Με το συνδυασμό κύκλων και επικύκλων κατόρθωσε να αναπαραστήσει τα παρατηρούμενα με αρκετή ακρίβεια. Αν και το γεωκεντρικό του σύστημα ήταν στην πραγματικότητα ανακριβές, επέζησε επί εκατοντάδες χρόνια, χάρη στους Αραβες αστρονόμους και στη μετάφραση του
έργου του απ` αυτούς.
Η ηλιοκεντρική θεωρία του Αρίσταρχου ξαναήλθε στο προσκήνιο 1.800 χρόνια αργότερα από τον Κοπέρνικο. Οι μεγάλης ακρίβειας παρατηρήσεις του Τύχωνος Μπραχέ το 17ο αιώνα οδήγησαν το μαθητή του, Γιόχαν Κέπλερ, στην ανακάλυψη των πραγματικών κινήσεων των πλανητών. Οι υπολογισμοί του Κέπλερ απέδειξαν ότι η Γη και οι πλανήτες κινούνταν σε ελλειπτικές τροχιές γύρω από τον Ήλιο και μ` αυτόν τον τρόπο απερρίφθη τελικά και το γεωκεντρικό σύστημα του Πτολεμαίου, αφού οι Νόμοι του Κέπλερ εφαρμόζονταν στους πλανήτες, τους δορυφόρους τους, αλλά ακόμη και στους κομήτες.
Με την ανακάλυψη του πρώτου τηλεσκοπίου από τον Ιταλό αστρονόμο Γαλιλαίο, άνοιξε ένα νέο κεφάλαιο στην ιστορία των ερευνών του ανθρώπου. Έτσι, το τηλεσκόπιο μας βοήθησε να διαπιστώσουμε γρήγορα την έκταση της άγνοιάς μας για το Σύμπαν. Στους αιώνες που ακολούθησαν τα τηλεσκόπια μεγάλωσαν και σε μέγεθος και σε πολυπλοκότητα αποκαλύπτοντάς μας, ως διά μαγείας, ένα νέο Σύμπαν και μία ατέλειωτη λιτανεία κρυμμένων μυστικών.
Το 1850 ο Λόρδος του Rosse στην Ιρλανδία κατασκεύασε το μεγαλύτερο μέχρι τότε τηλεσκόπιο στον κόσμο. Με τη βοήθεια του τηλεσκοπίου αυτού κατόρθωσε να αναγνωρίσει ότι ορισμένα από τα νεφελώματα που έβλεπε είχαν μια ξεχωριστή σπειροειδή μορφή και έτσι υπέθεσε ότι ίσως οι νεφελοειδείς αυτοί να ήταν στην πραγματικότητα μεμονωμένα και ξεχωριστά κοσμικά νησιά, απόμακρες δηλαδή αστρικές πολιτείες.
Εβδομήντα χρόνια αργότερα με τη ραγδαία εξέλιξη της φωτογραφικής τέχνης και τη βοήθεια του τεράστιου, για την εποχή εκείνη, τηλεσκοπίου διαμέτρου 2,5 μέτρων στο όρος Oυίλσον στην Καλιφόρνια, ο αστρονόμος Έντουιν Χάμπολ κατόρθωσε να φωτογραφήσει μεμονωμένα άστρα στους σπειροειδείς νεφελοειδείς, επιβεβαιώνοντας έτσι την άποψη ότι επρόκειτο για απόμακρους αστρικούς κόσμους, έξω από το δικό μας Γαλαξία. Οι νεφελοειδείς λοιπόν αποδείχτηκαν ότι είναι αυτόνομοι και απόμακροι γαλαξίες, τεράστιες αστρικές πολιτείες, όπως ο δικός μας Γαλαξίας, με
δεκάδες δισεκατομμύρια άστρα ο καθένας.
Με τον ίδιο λοιπόν τρόπο, που η ηλιοκεντρική άποψη του Κοπέρνικου προκάλεσε επανάσταση στην αντίληψη της θέσης που κατείχε ο πλανήτης μας στο Ηλιακό Σύστημα, έτσι και η ριζοσπαστική ανακάλυψη του Έντουιν Χάμπολ επαναπροσδιόρισε την άποψη που είχαμε για τη θέση μας στο Σύμπαν. Η ανακάλυψη του Χάμπολ μας απεκάλυψε μέσα σε μια νύκτα ότι το Σύμπαν ήταν πολύ πιο τεράστιο απ` ό,τι μπορούσαμε να φανταστούμε μέχρι τότε.
πηγη:http://www.pyxida.gr/
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου