Oι εκλογές ως πολιτικό double bind

φίλες και φίλοι, καλή σας μέρα
Ρωτάει η μαμά τον Γιαννάκη: Γιαννάκη, θέλεις να πιεις το γαλατάκι σου; Ο Γιαννάκης απαντά: Όχι. Η μαμά τον ξαναρωτά’: Γιαννάκη (κοφτά και αυστηρά), θέλεις (με ένα τόνο απειλής) να πιεις το γαλατάκι σου;  (με τόνο προσδοκίας ότι θα ακούσει ‘ναι’).
Ο Γιαννάκης παραξενεύεται και σκέφτεται αστραπιαία και ασυνείδητα. Γιατί με ξαναρωτάει αφού απάντησα πως δεν θέλω να πιω το γαλατάκι μου; Τι να απαντήσω τώρα; Εάν πω ‘όχι’, θα με ξαναρωτήσει. Πρέπει λοιπόν να πω ναι, ενώ δεν πεινάω! Πως θα το πιω το γάλα αφού δεν πεινάω;

Μανάδες καταστολής.

Το δίλημμα αυτό, στο οποίο ό,τι και να αποφασίσω την έχω πουτσίσει, λέγεται double bind, διπλός δεσμός, διπλοδέσιμο. Δέχομαι την ελευθερία του άλλου (τον ρωτάω), αλλά και δεν την δέχομαι (τον ξαναρωτάω) – μέχρι να πάρω την απάντηση που θέλω. Βέβαια, εάν συνεχιστεί αυτό το διπλοδέσιμο, ο Γιαννάκης θα είναι για δέσιμο, η μάνα του θα τον τρελάνει. Εάν βέβαια, εγώ, ο Γιαννάκης,  είχα το μυαλό που έχω τώρα, θα της έλεγα:

Μανούλα, άντε και γαμήσου!

Αναρωτιέμαι: υπάρχουν στοιχεία double bind στις βουλευτικές εκλογές; Μήπως οι εκλογές μας τρελαίνουν;

Ας υποθέσουμε ότι ο Κύριος μας διατάζει να επαναστατήσουμε – και μας διατάζει με τις διαφημίσεις. Όλα τα διαφημιζόμενα προϊόντα είναι μια επανάσταση, εάν τα καταναλώσεις κάνεις κι εσύ επανάσταση. Τι κάνουμε σε αυτή την περίπτωση; Εάν επαναστατήσουμε, θα υπακούσουμε, θα εκτελέσουμε μια διαταγή. Εάν δεν επαναστατήσουμε, δεν θα επαναστατήσουμε! Αυτό το δίλημμα είναι μια μορφή double bind. Τι θα επιλέξουμε; Τι θα συνιστούσε μια πραγματική επαναστατική στάση; Να μην υπακούσουμε, να μην εκτελέσουμε τη διαταγή του Κυρίου: το να μην επαναστατήσουμε είναι μια επαναστατική πράξη.
Η κοινωνική και πολιτική ζωή είναι γεμάτη με παρόμοιες παροτρύνσεις και προτροπές του Κυρίου ημών. Δεν παύει ούτε στιγμή να μας ζητά να λέμε ελεύθερα τη γνώμη μας, την άποψή μας, να προσερχόμαστε σε διάλογο, να συμμετέχουμε και να αποφασίζουμε. Από την άλλη, ό,τι και να πούμε, σε όποιο διάλογο κι αν προσέλθουμε, όσο και να συμμετέχουμε και να αποφασίζουμε, ο Κύριος μας γράφει στ΄αρχίδια Του. Όλες αυτές οι περιπτώσεις είναι μορφές κοινωνικού και πολιτικού double bind: ό, τι και να κάνουμε, την έχουμε πουτσίσει.
Οι εκλογές είναι σαν το ερώτημα της καλής μανούλας του Γιαννάκη: θέλεις, λαέ,  να εκφραστείς, να μιλήσεις, να αποφασίσεις εσύ για την τύχη σου, για το μέλλον της χώρας; Εάν μιλήσεις, ο Κύριος θα σε γράψει στ’ αρχίδια Του. Εάν δεν μιλήσεις, πάλι θα σε γράψει στ΄αρχίδια Του.
Την απάντηση θα τη δώσει ο Γιαννάκης:

Κύριε, άντε και γαμήσου!