¡Viva México!
Στην πόλη του Λος Άντζελες, στις ΗΠΑ. Στην καρδιά της πόλης. Μεξικάνοι πρόσφυγες δίχως χαρτιά κυνηγιούνται από την αστυνομία και αγωνίζονται για να επιβιώσουν δίχως να χάσουν την ταυτότητά τους. Στην άλλη πλευρά των συνόρων, στα βουνά του νοτιοανατολικού Μεξικό, φθάνει η αυγή. Είναι η 1η Ιανουαρίου του 2006. Χιλιάδες Ζαπατίστας ετοιμάζονται να αποχαιρετήσουν τον Subcomandante Marcos. Η αποστολή του; Να ταξιδέψει όλη τη χώρα τους επόμενους 6 μήνες για να μάθει από την αντίσταση των Μεξικανών που αναζητούν ένα καλύτερο Μεξικό. Έτσι ξεκινά ένα ταξίδι που σκοπό έχει να φθάσει έως τα σύνορα με τις ΗΠΑ, στην άλλη όχθη της χώρας…
Στο ντοκιμαντέρ «VIVA MEXICO» ακολουθούν αυτή την πορεία που σκιαγραφεί τον πρόσωπο ενός «άλλου» Μεξικού, πλασμένου από τους αγαθούς και απλούς ανθρώπους, ένα πρόσωπο αρκετά διαφορετικό από αυτό που μας δείχνουν οι τηλεοπτικές οθόνες καθημερινά. Είναι ένα ταξίδι που τολμά να «κτίζει την εικόνα του λαού που πραγματικά είμαστε», όπως το εξέφρασε ο Subcomandante Marcos
Αυτή η δοκιμασία δεν είναι δίχως ρίσκο… Αποκαλύπτοντας ένα αξιοπρεπή και επαναστατικό πρόσωπο του Μεξικού, οργώνοντας τους σπόρους της εξέγερσης και της αλληλεγγύης μίας ολόκληρης χώρας, αυτό το ταξίδι είναι μία πρόκληση ενάντια σε όλους αυτούς που ελέγχουν την οικονομία της χώρας και την εικόνα της. Ότι ξεκινά σα ένα μοναχικό μουρμουρητό θα γίνει η βοή εκατοντάδων χιλιάδων φωνών: «VIVA MEXICO». Πώς θα απαντήσουν αυτοί που κατέχουν την εξουσία;
Κομαντάντε Μάρκος
πηγή:βικιπαίδεια
Ο Κομαντάντε Μάρκος(ημερομηνία γέννησης άγνωστη), είναι ο εκπρόσωπος και ηγετικό στέλεχος του Στρατού των Ζαπατίστας για την Εθνική Απελευθέρωση-EZLN (Ejército Zapatista de Liberación Nacional, εχέρσιτο ζαπατίστα δε λιμπερασιόν νασιονάλ), κίνημα για αυτοδιάθεση των ιθαγενών του Μεξικού. Τον Ιανουάριο του 1994, οδήγησε ένα στρατό αγροτών ιθαγενών Μάγια στο ανατολικό μέρος της επαρχίας Τσιάπας του Μεξικού σε ένδειξη διαμαρτυρίας για την πολιτική της μεξικανικής κυβέρνησης προς τους ιθαγενείς.
Ο Κομαντάντε Μάρκος είναι συγγραφέας, ποιητής, άνθρωπος με ιδιαίτερο χιούμορ και ανοιχτά εκπεφρασμένος αντίπαλος του καπιταλισμού. Συνηγορεί υπέρ της αναγκαιότητας το μεξικανικό Σύνταγμα να αναγνωρίσει τα δικαιώματα των ιθαγενών κατοίκων. Ο διεθνώς γνωστός αντάρτης περιγράφεται και θεωρείται στη Λατινική Αμερική ως νέος και μεταμοντέρνος Τσε Γκεβάρα.
Το όνομα Μάρκος το υιοθέτησε προς τιμήν ενός αγαπημένου του φίλου που σκοτώθηκε σε στρατιωτικό μπλόκο.Ο Μάρκος είναι επίσης γνωστός ως Ντελεγκάδο Σέρο (ισπανικά: Delegado Cero, εκπρόσωπος μηδέν δηλ.) σε θέματα που αφορούν την Άλλη Εκστρατεία (ισπανικά: La otra campaña, λα ότρα καμπάνια, εναλλακτική εκστρατεία πίεσης μετά την αποτυχία της πρώτης εξέγερσης). Εμφανίζεται δημοσίως φορώντας πάντα μία μπαλακλάβα (μάσκα του σκι), με την πραγματική του ταυτότητα, ακόμα και ύστερα από τόσα χρόνια δράσης, να αποτελεί ένα μυστήριο.
Σε συνέντευξή του στον συγγραφέα Μανουέλ Βάθκεθ Μονταλμπάν απαντά για την κουκούλα που φορά, λέγοντας: Κανένας δεν μας έβλεπε όσο είμαστε ακάλυπτοι, τώρα όλοι ασχολούνται.
Πίνακας περιεχομένων
|
Η γνωριμία με τους Μάγια
Όπως πολλοί της γενιάς του, ο Κομαντάντε Μάρκος, συγκλονίστηκε από τη σφαγή από τις κυβερνητικές δυνάμεις των διαδηλωτών-φοιτητών στην πλατεία των Τριών Πολιτισμών στη συνοικία Τλατελόλκο της Πόλης του Μεξικού, το 1968, και ριζοσπαστικοποιήθηκε εντασσόμενος στις μαοϊκές ανταρτικές δυνάμεις. Το 1983, εστάλη στα βουνά της επαρχίας Τσιάπας για να πείσει τον φτωχό εκεί ιθαγενή πληθυσμό να ξεκινήσει μια προλεταριακή επανάσταση εναντίον της καταπιεστικής μεξικανικής αστικής τάξης.Οι ιθαγενείς Μάγια απλώς τον κοίταξαν και του απάντησαν ότι δεν ήταν εργάτες (εννοώντας ότι δεν είναι προλεταριάτο) και ότι από τη δική τους οπτική, η γη δεν αποτελούσε ιδιοκτησία, αλλά την καρδιά της κοινότητάς τους.
Όταν ρωτήθηκε στο ντοκιμαντέρ Α Place Called Chiapas (Ένα μέρος που ονομάζεται Τσιάπας), για τις πρώτες μέρες του με τους ιθαγενείς, είπε: Φανταστείτε έναν άνθρωπο που προέρχεται από μια αστική κουλτούρα. Από μια από τις μεγαλύτερες πόλεις στον κόσμο (την Πόλη του Μεξικού), με πανεπιστημιακή εκπαίδευση, συνηθισμένο στον αστικό τρόπο ζωής. Ήταν σαν να προσγειώθηκα σε άλλο πλανήτη. Η γλώσσα, ο περιβάλλων χώρος, όλα νέα. Με έβλεπαν σαν εξωγήινο από το εξώτερο διάστημα. Όλα γύρω σου κραυγάζουν: Φύγε. Είναι ένα λάθος όλο αυτό. Δεν ανήκεις σ' αυτό το μέρος. Μάλιστα όλα αυτά λέγονται σε μια ξένη γλώσσα. Σε αφήνουν όμως οι άνθρωποι αυτοί να δεις τον τρόπο που λειτουργούν. Τον καιρό, πότε βρέχει, τη λιακάδα, τη γη, τον τρόπο που γίνεται λάσπη, τις αρρώστειες, τα έντομα. Όλα αυτά είναι σαν να σου λένε: Δεν ανήκεις εδώ. Αν αυτό δεν είναι εφιάλτης, τότε τι είναι;
Ο Κομαντάντε Μάρκος όμως, όντας πνεύμα ανήσυχο, γρήγορα εμβάθυνε στην κουλτούρα των ιθαγενών. Μετά τις πολιτικές διαμάχες με το FLN (μήτρα του κινήματος των Ζαπατίστας), και την αποτυχία της εξέγερσης των Ζαπατίστας, υιοθέτησε μια προσέγγιση για τη σοσιαλιστική επανάσταση η οποία έχει σημαντικούς παραλληλισμούς με τις πολιτικές θεωρίες του Ιταλού Αντόνιο Γκράμσι, οι οποίες ήταν ήδη δημοφιλείς στο Μεξικό.
Το μυστήριο της ταυτότητας
Η μεξικανική κυβέρνηση ισχυρίζεται ότι ο Κομαντάντε Μάρκος ονομάζεται Ραφαέλ Σεμπαστιάν Γκιλιέν Βισέντε (Rafael Sebastián Guillén Vicente) και είναι γεννημένος στις 19 Ιουνίου 1957 στο Ταμπίκο της επαρχίας Ταμαουλίπας από Ισπανούς μετανάστες. Πήγε γυμνάσιο και λύκειο στο Ινστιτούτο Πολιτισμού του Ταμπίκο, ένα αυστηρό σχολείο Ιησουϊτών, όπου πιθανώς εξοικειώθηκε με τη Θεολογία της Απελευθέρωσης(κίνημα της χριστιανικής θεολογίας που ερμηνεύει τη διδασκαλία του Ιησού με όρους απελευθέρωσης από τις άδικες κοινωνικές, οικονομικές και πολιτικές δομές, επηρεασμένο κατά πολλούς από το Μαρξισμό και τον Κομμουνισμό).
Αργότερα μετακόμισε στην Πόλη του Μεξικού και αποφοίτησε από το Πανεπιστήμιο UNAM με ειδίκευση στη Φιλοσοφία. Στη Σχολή Φιλοσοφίας ήρθε σε επαφή με τη μαρξιστική ρητορική της σχολής και κέρδισε βραβείο για την καλύτερη διατριβή στην τάξη του. Ξεκίνησε να εργάζεται ως καθηγητής στο Πανεπιστήμιο UAM ενώ έκανε τη διατριβή του για το UNAM, όμως ύστερα από λίγα χρόνια εγκατέλειψε τη διδασκαλία. Πιστεύεται ότι τα πολλά χρόνια που κινείτο στους πανεπιστημιακούς χώρους και συγκεκριμένα στο UAM ήρθε σε επαφή με τη μαοϊκή οργάνωση Δυνάμεις Εθνικής Απελευθέρωσης (FNL, αριστερών προσανατολισμών οργάνωση, οργανωμένη σε μαοϊκά πρότυπα, τη μητέρα οργάνωση από την οποία θα ξεπηδούσε αργότερα το EZLN). Η γνωριμία σηματοδότησε την εξαφάνιση του Γκιλιέν. Η οικογένειά του Γκιλιέν ισχυρίζεται πως αγνοεί τι απέγινε ο γιος τους, ενώ αρνούνται να πουν αν πιστεύουν ότι ο Κομαντάτε Μάρκος και ο Γκιλιέν είναι το ίδιο πρόσωπο.
Η οικογένεια Γκιλιέν είναι βαθιά αναμεμειγμένη στα πολιτικά πράγματα της επαρχίας Ταμαουλίπας (Tamaulipas). Η αδερφή του Γκιλιέν, Μερσέδες δελ Κάρμεν Γκιλιέν Βισέντε, είναι η Γενικός Εισαγγελέας της επαρχίας αυτής και αποτελεί μέλος, με ισχυρή επιρροή, του Συνταγματικού Επαναστατικού Κόμματος, το οποίο κυβέρνησε το Μεξικό για περισσότερα από 70 χρόνια. Κατά τη διάρκεια της Μεγάλης Πορείας στην Πόλη του Μεξικού το 2001, ο Κομαντάντε Μάρκος επισκέφτηκε το Πανεπιστήμιο UNAM και κατά τη διάρκεια ομιλίας του εκεί είπε ότι είχε ξαναβρεθεί σε αυτό τον χώρο.
Σε μια συνέντευξη με τον σπουδαίο λογοτέχνη Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες, μίλησε για την ανατροφή του: Προέρχομαι από τη μεσαία τάξη. Ο πατέρας μου, κεφαλή της οικογένειας, δίδασκε σε ένα αγροτικό σχολείο, όπου, όπως συνήθιζε να μας λέει, οι δάσκαλοι είχαν τα αυτιά τους κομμένα επειδή ήταν κομμουνιστές. Η μητέρα μου επίσης δίδασκε σε ένα σχολείο στην επαρχία. Είμαστε μια οικογένεια χωρίς οικονομικές δυσκολίες. Οι γονείς μου έτρεφαν μεγάλη αγάπη για το διάβασμα. Στην οικογένειά μας, οι λέξεις είχαν μια πολύ ξεχωριστή σημασία. Ο τρόπος που προσεγγίζαμε τον κόσμο ήταν μέσω της γλώσσας. Μάθαμε να διαβάζουμε, όχι τόσο τα σχολικά μαθήματα, όσο τις στήλες στις εφημερίδες. Πολύ νωρίς, οι γονείς μας μας έδωσαν βιβλία που περιείχαν και άλλα πράγματα. Με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, αποκτήσαμε συνείδηση της γλώσσας, όχι ως εργαλείου και τρόπου επικοινωνίας, αλλά ως μέσου κατασκευής κάποιου πράγματος. Σαν να αποτελούσε μια απόλαυση και όχι κάποιο καθήκον. Όταν ρωτήθηκε στην ίδια συνέντευξη πόσο ετών ήταν απάντησε γελώντας Είμαι 518.
Πολιτική και φιλοσοφική σκέψη
Ο Κομαντάντε Μάρκος έχει γράψει πάνω από 200 δοκίμια και ιστορίες και έχει εκδόσει 21 βιβλία με τις πολιτικές και φιλοσοφικές του απόψεις. Σε γράμμα του τον Ιανουάριο του 2003 στη βασκική ΕΤΑ, αναφέρει: Διδάσκουμε τα παιδιά ότι υπάρχουν τόσες λέξεις όσα και χρώματα και ότι υπάρχουν τόσες πολλές σκέψεις επειδή μέσα τους βρίσκεται ο κόσμος που γεννιούνται αυτές οι λέξεις..Και τα διδάσκουμε να μιλούν τη γλώσσα της αλήθειας, να μιλούν δηλαδή με την καρδιά τους.Η Ιστορία των Χρωμάτων (La Historia de los Colores, λα ιστόρια δε λος κολόρες) είναι μια ιστορία γραμμένη για παιδιά και ένα από τα πιο πολυδιαβασμένα βιβλία του. Βασισμένη στη μυθολογία των Μάγια, διδάσκει τη σημασία της ανεκτικότητας και του σεβασμού στη διαφορετικότητα.Η πολιτική του φιλοσοφία όπως αναδύεται από τα γραπτά του, εστιάζει στην άδικη μεταχείριση των ανθρώπων από τις επιχειρήσεις και το Κράτος, αποπνέοντας στοιχεία Μαρξισμού, Φιλελεύθερου Σοσιαλισμού και Αναρχισμού.
Τα γραπτά του έχουν ένα ελλειπτικό, ειρωνικό και ρομαντικό στυλ σαν να θέλει να κρατήσει μια απόσταση από τις οδυνηρές συνθήκες που περιγράφει. Είναι ξεκάθαρη ωστόσο η στόχευσή του στα γραπτά του, όπως υποδηλώνει και ο τίτλος του βιβλίου του Όπλο μας οι Λέξεις (Our Word is Our Weapon), μια συλλογή άρθρων, ποιημάτων, λόγων και γραμμάτων.Για το βιβλίο αυτό η εφημερίδα Σαν Φρανσίσκο Μπέι Γκάρντιαν έγραψε: Ένα λογοτεχνικό αριστούργημα που μας παρέχει μια ανεκτίμητη οπτική του κόσμου των Ζαπατίστας και ενός από τα πιο αξιοθαύμαστα μυαλά του καιρού μας. Ενώ η Publisher's Weekly έγραψε στην κριτική της για το βιβλίο: Γλώσσα τόσο δυνατή σαν την αξιοπρέπεια και τόσο ραφινάτη σαν την αγάπη. Διαβάζοντας αυτή τη συλλογή ανακαλύπτεις εκείνο το σπάνιο ζώο: μια αυθεντική φωνή"
Το 2005 έγραψε, μαζί με το συγγραφέα Πάκο Ιγνάσιο Ταΐμπο II, τη νουβέλα Άταφοι Νεκροί (Muertos incómodos, μουέρτος ινκόμοδος), μελέτη πάνω στην πολιτική κατάσταση του Μεξικού και το νεοφιλευθερισμό.
Πηγές
- Μανουέλ Βάθκεθ Μονταλμπάν, Μάρκος, η Επανάσταση και οι Καθρέπτες, εκδόσεις Καστανιώτη, Αθήνα
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου