Η διάλυση του δημοσίου οργανισμού ύδρευσης και η κίνηση 136

Συνέντευξη με τον πρόεδρο του σωματείου της ΕΥΑΘ, κ. Μαριόγλου Κωνσταντίνο
της Β. Αγγελίδου, επιμέλεια υλικού Κ. Διαλεκτόπουλος, Γ. Μπύρος,
εφημερίδα Ρήξη φ.77

Μπορείτε να μας κάνετε ένα μικρό ιστορικό της ΕΥΑΘ;

Η διαδικασία του ξεπουλήματος της ΕΥΑΘ δεν είναι κάτι που ξεκίνησε σήμερα. Έχει ξεκινήσει εδώ και δεκατρία χρόνια. Η εφαρμογή της ιδιωτικοποίησης ξεκινάει το 1998-99 που οι δυο οργανισμοί, ύδρευσης και αποχέτευσης γίνονται ανώνυμες εταιρείες και ένα χρόνο αργότερα συγχωνεύονται στην ΕΥΑΘ Α.Ε., όπου το καθεστώς που υπήρχε χωρίζεται στα δυο και δημιουργούνται η ΕΥΑΘ Α.Ε. και η ΕΥΑΘ Παγίων. Η παγίων κατέχει όλα τα πάγια, δηλαδή το δίκτυο, τις εγκαταστάσεις, το νερό, τις πηγές και το διυλιστήριο και με ένα πολύ χαμηλό τίμημα η κυβέρνηση πουλάει στην Α.Ε. την συντήρηση, την τιμολογιακή πολιτική και τη διαχείριση του νερού. Αυτό που διατείνεται αυτή η κυβέρνηση και η προηγούμενη, και εν μέρη έχει δίκιο, είναι ότι δεν πουλάει το νερό, δεν πουλάει ούτε τις πηγές σαν χώρο, ούτε το ποτάμι. Πουλάει όμως το δικαίωμα στην πρόσβαση στο νερό, το δικαίωμα στην τιμολογιακή πολιτική και γενικότερα στη διαχείριση. Κάποιος για παράδειγμα που θα αγοράσει την ΕΥΑΘ είναι επιφορτισμένος με τη συντήρηση του υπάρχοντος δικτύου, αλλά η επέκταση και η αντικατάσταση των δικτύων είναι στη δικαιοδοσία της ΕΥΑΘ Παγίων, δηλαδή την πληρώνει ο πολίτης και τα κέρδη πάνε όλα στην ΑΕ.

Τι συμβαίνει με το προσωπικό της εταιρείας;

Τα τελευταία χρόνια ξεκινάει μια διαδικασία μείωσης του προσωπικού, φθάνοντας σήμερα στο 50% και ταυτόχρονα τα τεχνικά έργα ανατίθενται σε εργολάβους, αυξάνοντας έτσι τόσο το χρόνο όσο και το κόστος υλοποίησης τους. Το προσωπικό την εποχή της συνένωσης ήταν περίπου 700 άτομα, την ίδια στιγμή που ο πληθυσμός της Θεσσαλονίκης ήταν πολύ μικρότερος και τα καθήκοντα της ΕΥΑΘ πιο περιορισμένα. Σήμερα το προσωπικό είναι περίπου 300 άτομα, αριθμός ίσος με τους εργαζόμενους της αντίστοιχης εταιρείας ύδρευσης στην Πάτρα, και η τελευταία φορά που προκηρύχτηκαν θέσεις εργασίας ήταν το 2003. Το κόστος σε μια εταιρεία ύδρευσης είναι ο ηλεκτρισμός, τα υλικά και η εργασία. Συνεπώς, είναι προφανές ότι εάν ένα από τα τρία μειωθεί, αυξάνονται αυτομάτως τα κέρδη. Αυτό συμβαίνει στα πλαίσια μιας ευρύτερης πολιτικής η οποία λέει ότι τίποτα δεν πρέπει να κάνει το κράτος, όλα πρέπει να γίνονται με εργολαβίες.

Τι επιπτώσεις θα έχει για τον κάτοικο της Θεσσαλονίκης η πώληση της ΕΥΑΘ σε μια πολυεθνική;

Φανταστείτε ότι αυτή τη στιγμή ένα κρατικό μονοπώλιο, όπως είναι η ΕΥΑΘ, θα γίνει ιδιωτικό. Και υπάρχει ήδη ένα παράδειγμα ιδιωτικής διαχείρισης του νερού στη Θεσσαλονίκη, το παράδειγμα της Νικόπολης, όπου μετά από αναλύσεις στο νερό βρέθηκε αρσενικό. Επομένως, πως μπορείς να αναθέσεις το μέλλον των παιδιών σου στα χέρια ενός ιδιώτη που μόνο σκοπό έχει το κέρδος; Πώς μπορώ να εμπιστευτώ εγώ έναν ιδιώτη για την ποιότητα του νερού που θα φτάσει στη βρύση μου;

Όταν μια πολυεθνική πηγαίνει για να αγοράσει το νερό υπόσχεται καλύτερη ποιότητα υπηρεσιών, επενδύσεις και μείωση των τιμολογίων. Ωστόσο, δεν υπάρχει ούτε μία χώρα στον πλανήτη, συμπεριλαμβανομένων των ΗΠΑ, της Γερμανίας, της Αυστραλίας, χώρες οι οποίες είναι μητροπόλεις του καπιταλισμού, που να έχουν γίνει αυτά τα τρία πράγματα. Αντίθετα έχουμε τεράστια αύξηση των τιμολογίων, τόσο του νερού όσο και των τελών σύνδεσης στο δίκτυο, ελλιπή συντήρηση και ανύπαρκτες επενδύσεις.

Αυτή τη στιγμή η ΕΥΑΘ είναι όντως κρατική ιδιοκτησία; Γιατί γνωρίζουμε ότι η μεγάλη πολυεθνική κατέχει ήδη ένα ποσοστό…

Αυτή τη στιγμή η Σουέζ, επίσημα, κατέχει το 5,2 %, αλλά η ιδιωτικοποίηση της εταιρείας ουσιαστικά ξεκίνησε με τη μετοχοποίηση. Όταν το 25% της επιχείρησης μπαίνει στα ταμπλό του χρηματιστηρίου και είναι υποχρεωμένη να βγάζει κέρδη, το νερό έχει ήδη εν μέρη ιδιωτικοποιηθεί. Τόσα χρόνια η ΕΥΑΘ δεν επιχορηγείται από το κράτος, δεν έχει δάνεια και δε χρωστάει σε καμία τράπεζα και τα κέρδη που βγάζει δεν έγιναν επενδύσεις. Παράλληλα το κόστος που πληρώνουν οι πολίτες είναι περίπου 300 %. Όπως καταλαβαίνετε, όλα αυτά τα χρήματα έχουν πάει σε μερίσματα και φόρους.

Ας πάμε λίγο στο τι συμβαίνει σήμερα…

Σήμερα, παρά τις εξαγγελίες του ΓΑΠ το 2009 στη ΔΕΘ και στην Αριστοτέλους ότι η ΕΥΑΘ δεν πωλείται και του Μαγκριώτη ότι η πώληση της ΕΥΑΘ είναι λόγος για εκλογές, η ΕΥΑΘ είναι η πρώτη εταιρεία προς πώληση. Εξαιτίας αυτού η εμπιστοσύνη στο κράτος έχει πια χαθεί και εμείς πιστεύουμε ότι ο μόνος τρόπος να ελέγξουμε το νερό, εννοώ ως πολίτες και όχι ως εργαζόμενοι, είναι να το πάρουμε στα χέρια μας.

Τα δεδομένα της εταιρείας είναι ότι τα τελευταία 5 χρόνια τα κέρδη της είναι 70 εκατομμύρια ευρώ, όσο δηλαδή πωλείται αυτή τη στιγμή το 40% της εταιρείας μαζί με το μάνατζμεντ. Κάναμε μια απλή διαίρεση και είπαμε ότι αν επιμερίζαμε τα χρήματα για την εξαγορά της ΕΥΑΘ και δίναμε το δικαίωμα σε κάθε πολίτη που έχει μια βρύση να γίνει κτήμα του η εταιρεία, τότε δε θα είχαμε από καμία κυβέρνηση τον κίνδυνο να ξεπουλήσει το νερό μας. Έτσι τελικά επιμερίζοντας τα χρήματα, είδαμε ότι με 136 ευρώ κάθε πολίτης που έχει ένα υδρόμετρο μπορεί να γίνει συνιδιοκτήτης της ΕΥΑΘ.

Θα μας μιλήσετε λοιπόν για αυτή την καινούρια ιδέα, την Κίνηση 136;

Αυτή η ιδέα έχει ξεκινήσει από το σωματείο των εργαζομένων το 2008. Σταμάτησε με την άνοδο του ΠΑΣΟΚ στην κυβέρνηση και ξαναήρθε στο προσκήνιο με τις κινητοποιήσεις των αγανακτισμένων στο λευκό πύργο. Εκεί δημιουργήθηκε μια ομάδα μελέτης γύρω από το ζήτημα με όνομα ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΣΤΟ ΝΕΡΟ, επειδή υπήρχε η ανάγκη να δημιουργηθεί μια ομπρέλα που να είναι ανοιχτή σε οποιονδήποτε θέλει να συμμετέχει, είτε ανήκει σε κάποια κίνηση, είτε σε κόμμα, είτε σε επίσημο φορέα. Έτσι γεννήθηκε η κίνηση 136. Σε αυτή την κίνηση συμμετέχουμε κι εμείς οι εργαζόμενοι της ΕΥΑΘ ισότιμα, όπως κάθε πολίτης αυτής της πόλης. Ο σκοπός της κίνησης είναι να εξαγοραστεί το ποσοστό που θα πουληθεί και το μάνατζμεντ. Επίσης να λειτουργήσει η εταιρεία με διαφορετικούς όρους, με διαφάνεια, δημοκρατία, με ένα κοινωνικό πρόσωπο.

Τη δημοκρατία την πετυχαίνουμε δίνοντας ίσα δικαιώματα σε αυτόν που θα δώσει 136 ευρώ και σε αυτόν που θα δώσει παραπάνω, δηλαδή μια ψήφο. Το ποσό των 136 ευρώ είναι ένα ποσό το οποίο η πλειοψηφία των νοικοκυριών μπορεί να διαθέσει, ακόμα κι αν χρειαστεί να κάνει θυσίες, ή να στερηθεί κάτι υλικό αξίζει διότι αλλιώς θα στερηθεί το νερό. Αυτό που λέμε στον Θεσσαλονικιό είναι ότι αυτά τα χρήματα θα τα πληρώσει έτσι κι αλλιώς. Γι αυτό τον καλούμε να συνεταιριστούμε και να πάρουμε εξ αδιαιρέτου το δικαίωμα στο νερό, με 136 ευρώ.

Δεν πιστεύω ότι υπάρχει καμία πολυεθνική στον κόσμο που γνωρίζει να λειτουργεί την εταιρεία καλύτερα από τους εργαζόμενους της ΕΥΑΘ. Γιατί ξέρουμε κάθε άκρη αυτού του δικτύου, κάθε βίδα αυτών των μηχανών, κάθε γωνία αυτών των εγκαταστάσεων. Άρα έχουμε την τεχνογνωσία. Θέλουμε όμως να συμμετέχουν όλοι. Για παράδειγμα οι μηχανικοί να κάνουν πλάνα λειτουργίας, να εντάξουν νέες τεχνολογίες, πράγματα που θα δώσουν πίσω στον πολίτη το αντίτιμο των χρημάτων που δίνουν, για να είναι μια εταιρεία που βγάζει κοινωνικά και όχι λογιστικά κέρδη.

Ο τελικός μας σκοπός είναι να φύγει το εμφιαλωμένο νερό από κάθε τραπέζι αυτής της πόλης. Θα έχουμε πραγματικά κερδίσει όταν κάθε πάρκο θα έχει μια βρύση για να πίνουν τα παιδιά ελεύθερα.