Το δελτίο τύπου πριν κάμποσες ημέρες έγραφε: «Στην τελετή απονομής έχουν κληθεί να παραστούν άνθρωποι των γραμμάτων και των τεχνών, εκπρόσωποι κοινωνικών, πολιτικών και πολιτιστικών φορέων και οργανισμών. Η είσοδος είναι ελεύθερη για το κοινό». Χτες λοιπόν το απόγευμα στις 7, στο μουσείο Μπενάκη της Πειραιώς, έγινε η 15η απονομή των Λογοτεχνικών Βραβείων του περιοδικού Διαβάζω σε μία αίθουσα κατάμεστη από κόσμο μεν, αλλά όχι και τόσο μεγάλη για να χωρά, όλους εκείνους που καταλάβαμε ότι προσκαλέστηκαν δε. Όσοι ανταποκρίθηκαν και παραβρέθηκαν, ήταν με απλά λόγια μάλλον λίγοι για μια τέτοια εκδήλωση. Διότι αν δεν κάνουμε λάθος, μιλάμε για τον πολιτισμό!
Της Κρυσταλίας Πατούλης
Και αναρωτιέμαι: Πώς γίνεται, ένας τέτοιος… θεσμός πλέον, να προσελκύει σχεδόν μια μεγάλη μεν, χούφτα δε… επίλεκτων; Ποιους αφορά; Και γιατί ο κόσμος δεν ΔΙΑΒΑΖΕΙ, όπως πληροφορούμαστε από σύγχρονες έρευνες; Γιατί η λογοτεχνία μοιάζει… πολυτέλεια στο καθημερινό… μενού του νεοέλληνα; Και φυσικά, που ήταν ο υπουργός Πολιτισμού εκείνη την ώρα, όπως καυτηρίασε η συγγραφέας Ιωάννα Καρυστιάνη, παραλαμβάνοντας το βραβείο της; Πώς γίνεται να παρατηρεί κανείς… αγκυλώσεις σε τομείς ανάλογους, σε μια χώρα που το μόνο που έχει να καμαρώνει ή έχει να παραδώσει στους νεώτερους είναι κάτι από τον πολιτισμό της; Ή μήπως η λέξη τέχνη και δημιουργία δεν είναι σε τέτοιες ζοφερές περιόδους η κύρια διέξοδος αλλά και παρηγορητική ελπίδα όπως κάπως έτσι ανέφερε και ένας από τους βραβευθέντες της βραδιάς, ποιητής Χριστόφος Λιοντάκης; Μήπως ο πολιτισμός μας, ο πραγματικός πολιτισμός μας, δεν βρίσκεται κυρίως στα χέρια ανθρώπων, που συναντάμε σε ανάλογες λίστες απονομής βραβείων, που οι ίδιοι μάλλον τιμούν τέτοιους θεσμούς και κατά δεύτερον, ας το πούμε, τιμούνται από αυτούς; Άραγε το θυμούνται και αυτό όσοι εργάζονται για τον πολιτισμό; Είναι τόσο λίγοι άλλωστε… Και σε τέτοιους, τραγικούς και τσιγκούνικους (οικονομικά αλλά κυρίως ψυχικά και πνευματικά) καιρούς, δεν πρέπει να έχουμε όλοι στο μυαλό μας να φροντίζουμε και να βοηθάμε έναν τουλάχιστον άνθρωπο που βρίσκεται δίπλα μας; Έστω και με το χρηματικό μας έπαθλο από ένα βραβείο; Που είναι τέτοια παραδείγματα; Και όσο για εκείνο που είπε στην ομιλία του ο κύριος Μπαμπινιώτης, για τους πνευματικούς ανθρώπους αυτής της χώρας, ότι μιλούν αν τους ρωτήσουμε; Εκτός του ότι, πάρα πολλοί από αυτούς, τους χτυπάμε επανειλημμένα την πόρτα και δεν ανταποκρίνονται, ας σκεφτούμε τελικά, πόσοι από αυτούς έχουν κάτι να μοιραστούν μαζί μας που πραγματικά έχουμε κοινό; Ποιοι από αυτούς ζουν ανάμεσά μας, νιώθουν τα προβλήματα γύρω τους, παίρνουν θέση γι αυτά; Ή έστω… στοχάζονται; Αναρωτιέμαι.
Περνώντας στο ξεκίνημα της βραδιάς απονομής των λογοτεχνικών βραβείων ΔΙΑΒΑΖΩ, ο διευθυντής του περιοδικού Διαβάζω, Γιάννης Ν. Μπασκόζος, είπε: «Πέρυσι τέτοιο καιρό είχαμε τα γεγονότα της Marfin. Φέτος τη δολοφονία ενός Έλληνα αθώου, ενός ξένου που δεν έχει ακόμα διαλευκανθεί, και το κάψιμο των απλών πωλητών στη λαϊκή της οδού Καλλιδρομίου. Ζούμε άραγε την εποχή των άκρων; Μάλλον όχι. Ίσως είναι η εποχή της σύγχυσης, η εποχή του τέλους της ευκολίας. Οι τυφλές δυνάμεις που απελευθερώνονται διαλύουν τις εδραιωμένες αντιλήψεις και ταυτόχρονα δυσκολεύουν τους γνωστικούς να αναγνωρίσουν τη σωστή πορεία.
Σε μια τέτοια εποχή το βιβλίο παραμένει αρωγός κάθε προβληματισμού, κάθε δημιουργικού μυαλού. Εμείς στο περιοδικό δηλώνουμε "συνειδητά αισιόδοξοι". Παρά τα προβλήματα του χώρου, τα 35 χρόνια μας στην υπηρεσία του βιβλίου μάς τροφοδοτούν με εμπιστοσύνη και δύναμη ότι θα ξεπεράσουμε όλοι μαζί τις δυσκολίες. Αυτό το νόημα έχει και η συμμετοχή μας στη φιλόδοξη καμπάνια των βιβλιοπωλείων Public για τη φιλαναγνωσία, όπως και η διοργάνωση, σε συνεργασία με το Διεθνή Αερολιμένα Αθηνών, του λογοτεχνικού διαγωνισμού διηγήματος «Ταξίδι στον Αέρα» που λήγει στις 28 Ιουνίου. Φυσικά έχουμε πολύ περισσότερα σχέδια για το μέλλον.
Την αισιοδοξία μας αυτή στηρίζουμε και σε μια μεγάλη αλλαγή που έγινε στο περιοδικό μας, την οποία έχω τη χαρά να σας ανακοινώσω σήμερα. Ένας φίλος επιχειρηματίας, που χρόνια τώρα παρακολουθεί την πορεία του περιοδικού, προχώρησε σε μια κίνηση που εξασφαλίζει την απρόσκοπτη συνέχειά του: εξαγόρασε τον τίτλο – σήμα του περιοδικού και από σήμερα το Διαβάζω μπαίνει σε μια νέα εποχή. Η νέα εταιρεία ονομάζεται ΔΙΑΒΑΖΩ Α.Ε. και μετοχικά ανήκει στην οικογένεια Βασίλη Καρακουλάκη, που δραστηριοποιείται μέχρι σήμερα στο χώρο των logistics. Το νέο επιχειρηματικό σχήμα δηλώνει ότι θα διατηρήσει τη φυσιογνωμία του περιοδικού, τους συνεργάτες και τα στελέχη του, και φιλοδοξεί να ανανεώσει το προφίλ του, προβαίνοντας στις ενέργειες που απαιτούνται για την αναβάθμιση του ρόλου του στη νέα εποχή.
Ο Σεφέρης σε μια διάλεξή του είχε πει ότι τα βιβλία είναι σαν τα αναρίθμητα κλειδιά ενός εκκλησιαστικού οργάνου, του οποίου μουσικοί είμαστε εμείς, και κατ’ επέκταση εξαρτάται από την ιδιοφυία, την τόλμη, το ταλέντο αλλά και από τα ελαττώματά μας τι είδους μουσική θα ακούσουμε στο τέλος. Πιστεύω ότι η σημερινή μας γιορτή δεν είναι τίποτα παραπάνω από μια ώρα μουσικής, όπου θα τιμήσουμε τους καλύτερους χειριστές αυτού του οργάνου, της περασμένης χρονιάς».
Η απονομή θα ξεκινήσει με το Βραβείο Εικονογραφημένου Παιδικού Βιβλίου που απονεμήθηκε στο βιβλιο Η πόλη που έδιωξε τον πόλεμο, εικονογράφηση: Μυρτώ Δεληβοριά, εκδόσεις Πατάκη, από τον συγγραφέα Ευγένιο Τριβιζά.
Οι υποψηφιότητες για το ΕΙΚΟΝΟΓΡΑΦΗΜΕΝΟ ΠΑΙΔΙΚΟ ΒΙΒΛΙΟ ήταν:
Αγγελίδου Μαρία (κείμενο), Δημητρίου Γιώργος (εικονογράφηση), Το βιβλίο των πειρατών, εκδοτικός οίκος Α. Α. Λιβάνη
Δαρλάση Αγγελική (κείμενο), Σαμαρτζή Ίρις (εικονογράφηση), Το δέντρο που είχε φτερά, εκδόσεις Παπαδόπουλος
Δενδρινού Φίλια (κείμενο), Το καπέλο του καλλιτέχνη Βίνσεντ Βαν Γκογκ, εκδοτικός οίκος Α. Α. Λιβάνη
Λαμπρέλλη Λίλη (κείμενο), Στεφανίδη Φωτεινή (εικονογράφηση), Το κρυμμένο νερό, εκδόσεις Πατάκη
Μητακίδου Σούλα, Τρέσσου Ευαγγελία (κείμενο), Βέττας Απόστολος (εικονογράφηση), Η Μαίρη Πινέζα, εκδόσεις Καλειδοσκόπιο
Μιχαήλ Σύρμω (κείμενο), Δεληβοριά Μυρτώ (εικονογράφηση), Ξένοι στο Αιγαίο, εκδόσεις Παπαδόπουλος
Μπουλώτης Χρήστος (κείμενο), Παπατσαρούχας Βασίλης (εικονογράφηση), Τα πολύτιμα σκουπίδια του κυρίου Νο, εκδόσεις Ελληνικά Γράμματα
Παπαθεοδούλου Αντώνης (κείμενο), Δεληβοριά Μυρτώ (εικονογράφηση), Η πόλη που έδιωξε τον πόλεμο, εκδόσεις Πατάκη
Χαραλάς Κώστας (κείμενο), Σταματιάδη Ντανιέλα (εικονογράφηση), Το κουτί του θυμού, εκδόσεις Μεταίχμιο
Χαρίτος Κυριάκος (κείμενο), Σταματιάδη Ντανιέλα (εικονογράφηση), Το βιβλίο των δικών σου Χριστουγέννων, εκδόσεις Μεταίχμιο
Στη συνέχεια θα μιλήσει η Κατρίν Βελισάρη, διευθύντρια του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου, με τα χαρακτηριστικά σπαστά ελληνικά της, απονέμοντας το βραβείο για το λογοτεχνικό βιβλίο για μεγάλα παιδιά, στην Μαρία Παπαγιάννη, για το «Το δέντρο στο μόναχο», εκδ. Πατάκη. Η βραβευμένη ανεβαίνει ακούγοντας τα χειροκροτήματα του κοινού, για να το παραλάβει λέγοντας εκτός των άλλων: «…αισθάνομαι ότι ένα κομμάτι του βιβλίου το οφείλω σε ένα απομονωμένο χωριό στη νότια Κρήτη. Εκεί είναι πολύ όμορφα και πολύ έρημα, δηλαδή ούτε η ομορφιά, ούτε η ερημιά παλεύονται, και αυτό το χωριό βγάζει μέλι και αλάτι, το κάτι παραπάνω που ομορφαίνει τη ζωή. Σ αυτό το χωριό έχω γνωρίσει ανθρώπους που έχουν κάθε μέρα να πουν μια ιστορία για κάθε πέτρα. Αισθάνομαι λοιπόν την ανάγκη να ευχαριστήσω αυτούς τους ανθρώπους γιατί με βοήθησαν να κάνω το όνειρό μου…»
Οι υποψήφιοι για το ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΟ ΒΙΒΛΙΟ ΓΙΑ ΜΕΓΑΛΑ ΠΑΙΔΙΑ ήταν οι:
Θεοφανοπούλου Τζένη, Χωρίς τη μαμά μου, εκδόσεις Ψυχογιός
Κοντολέων Μάνος, Ανίσχυρος άγγελος, εκδόσεις Πατάκη
Λυχναρά Λίνα, Τα άλογα της πράσινης κοιλάδας, εκδόσεις Πατάκη
Μακρής Κωστής Α., Ο Πιοζ Νάμε και οι πέντε γάτες, εκδόσεις Πατάκη
Μανδηλαράς Φίλιππος, Κάπου ν' ανήκεις, εκδόσεις Πατάκη
Νικάνδρου Δέσποινα, Δίδυμα όνειρα σε μαύρο ροζ, εκδόσεις Έναστρον
Παπαγιάννη Μαρία, Το δέντρο το μονάχο, εκδόσεις Πατάκη
Πριοβόλου Ελένη, Τσόκο Μπλοκ, εκδόσεις Καστανιώτη
Σαραντίτη Ελένη, Η καλεσμένη των Χριστουγέννων, εκδόσεις Πατάκη
Σβορώνου Ελένη, Στον αστερισμό των διδύμων, εκδόσεις Πατάκη
Η παρουσιάστρια της βραδιάς, ηθοποιός, Κατερίνα Διδασκάλου, θα μιλήσει στη συνέχεια λέγοντας ότι «αξίζει έπαινος σε αυτούς που επιμένουν να γράφουν, να εκδίδουν και να εκδίδονται…. Πολύ σημαντικό!» για να καλέσει τον Ευριπίδη Γαραντούδη, Αναπληρωτή Καθηγητή Νεοελληνικής Φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και μέλος της κριτικής επιτροπής για την απονομή.
Οι υποψηφιότητες για την κατηγορία ΠΟΙΗΣΗΣ ήταν οι:
Βαγενάς Νάσος, Στη νήσο των Μακάρων, εκδόσεις Κέδρος
Βέης Γιώργος, Μετάξι στον κήπο, εκδόσεις Ύψιλον
Βέλτσος Γιώργος, Ανάποδα οδεύει ο δολοφόνος, εκδόσεις Καστανιώτη & Διάττων
Ζαφειρίου Σταύρος, Ενοχικόν. Ο μονόλογος ενός δράστη, εκδόσεις Νεφέλη
Λιοντάκης Χριστόφορος, Στο τέρμα της πλάνης, εκδόσεις Καστανιώτη
Μαρκόπουλος Γιώργος, Κρυφός κυνηγός, εκδόσεις Κέδρος
Μαυρουδής Κώστας, Τέσσερις εποχές, εκδόσεις Κέδρος
Παναγιώτου Ευτυχία, Μαύρη Μωραλίνα, εκδόσεις Κέδρος
Χριστοδούλου Χ. Δήμητρα, Πώς αυτοκτονούν οι Ασσύριοι, εκδόσεις Πατάκη
Χιόνης Αργύρης, Ό,τι περιγράφω με περιγράφει, εκδόσεις Γαβριηλίδης
Το βραβείο μοιράστηκαν οι Χριστόφος Λιοντάκης ο οποίος είπε συγκεκριμένα «πιστεύω ακόμα και στους δύσκολους και ζοφερούς καιρούς που ζούμε ηποίηση εξακολουθεί να λειτουργεί παρηγορητικά» και Κώστας Μαυρουδής που σχολίασε εκτός των άλλων ότι «το βραβείο θα μπορούσε να διαιρεθεί και διά δέκα».
Στη συνέχεια θα δοθεί η… σκυτάλη στον Γεώργιο Μπαμπινιώτη, Ομότιμο και Επίτιμο Καθηγητή της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών και Πρόεδρο της Φιλεκπαιδευτικής Εταιρείας, ώστε να ανακοινώσει το βραβείο για το ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΟ ΔΟΚΙΜΙΟ – ΜΕΛΕΤΗ στον Κωσταντίνο Τσουκαλά για το Η επινόηση της ετερότητας. «Ταυτότητες» και «διαφορές» στην εποχή της παγκοσμιοποίησης, εκδόσεις Καστανιώτη, αναφέροντας λίγο πριν: «Θεωρώ τιμή μου που θα δώσω το βραβείο σε μία προσωπικότητα η οποία πιστεύω ότι έχει σφραγίσει την ελληνική σκέψη, τον Κωσταντίνο Τσουκαλά. Ο οποίος εκτός από τη δύναμη της σκέψης του έχει και ένα άλλο γνώρισμα, την παρρησία. Αυτό δεν είναι σύνηθες. Και κάτι ακόμη: στις μέρες μας στην περίοδο της κρίσης ρωτάμε συχνά τι κάνουν οι διανοούμενοι, οι πνευματικοί άνθρωποι, οι επιστήμονες, γιατί δεν μιλάνε; Η απάντησή μου είναι ότι οι άνθρωποι αυτοί μιλούν. Το θέμα μας δεν είναι αν μιλούν. Το θέμα είναι αν τους ακούει κανείς. Και το προηγούμενο ερώτημα είναι αν τους ρωτάει κανείς… Η φωνή του Κωνσταντίνου Τσουκαλά είναι δυνατή, είναι στεντόρεια και είναι ουσιαστική…» και τέλος θα προσθέσει «Χαιρετίζω το διαβάζω γι αυτό τον αγώνα που κάνει, γιατί το να δίνεις βραβεία είναι εύκολο, το να καταξιώνεις τα βραβεία που δίνεις δεν είναι καθόλου εύκολο. Και το Διαβάζω… το πέτυχε». Ο βραβευμένος Κωσταντίνος Τσουκαλάς στη συνέχεια θα ευχαριστήσει το περιοδικό και την κριτική επιτροπή λέγοντας ότι «είναι τιμή μου που με επέλεξαν» και συνεχίζοντας ότι «είναι η πρώτη φορά που παίρνω ένα βραβείο από την εποχή της πρώτης Δημοτικού…».
Οι υποψηφιότητες για το ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΟ ΔΟΚΙΜΙΟ – ΜΕΛΕΤΗ, ήταν:
Αθήνη Στέση, Όψεις της νεοελληνικής αφηγηματικής πεζογραφίας 1700-1830. Ο διάλογος με τις ελληνικές και ξένες παραδόσεις στη θεωρία και στην πράξη, εκδόσεις Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών
Αλεξίου Στυλιανός, Ελληνική λογοτεχνία: από τον Όμηρο στον 20ό αιώνα, εκδόσεις Στιγμή
Αποστολίδου Βενετία, Τραύμα και μνήμη, η πεζογραφία των πολιτικών προσφύγων, εκδόσεις Πόλις
Δρακονταειδής Δ. Φίλιππος, Λόγος ερειπίων, εκδόσεις Γαβριηλίδης
Ζουμπουλάκης Σταύρος, Χριστιανοί στον δημόσιο χώρο, Πίστη ή πολιτιστική ταυτότητα;, εκδόσεις Βιβλιοπωλείον της Εστίας
Καραποστόλης Βασίλης, Διχασμός και Εξιλέωση. Περί πολιτικής ηθικής των Ελλήνων, εκδόσεις Πατάκη
Παπαχριστόπουλος Νίκος, Το ψυχαναλυτικό ίχνος: Κείμενα για τη νέα ελληνική λογοτεχνία, Παπαδιαμάντης, Καζαντζάκης, Πεντζίκης, Εμπειρίκος, εκδόσεις Opportuna
Πεντζίκης Γρηγόρης, Το τέλος του μύθου. Οι μικρές εξιστορήσεις του Γιώργου Χειμωνά, εκδόσεις Μικρή Άρκτος
Ράμφος Στέλιος, Το αδιανόητο τίποτα. Φιλοκαλικά ριζώματα του νεοελληνικού μηδενισμού, εκδόσεις Αρμός
Τσουκαλάς Κωνσταντίνος, Η επινόηση της ετερότητας. «Ταυτότητες» και «διαφορές» στην εποχή της παγκοσμιοποίησης, εκδόσεις Καστανιώτη
Κατόπιν, το βραβείο για τον πρωτοεμφανιζόμενο συγγραφέα το οποίο ήταν αφιερωμένο στη μνήμη του Ηρακλή Παπαλέξη θα δοθεί από τον Γιώργο Ξενάριο, μέλος της κριτικής επιτροπής, κριτικό λογοτεχνίας και συγγραφέα, στον Γεννάρη Μιχάλη για το μυθιστόρημά του Πρίγκιπες και δολοφόνοι, των εκδόσεων Ίνδικτος «τις αγαπημένες μου εκδόσεις» αφιερώνοντας το βραβείο του σε αυτές, αλλά και στην «ορθοδοξία της γλώσσας μας» όπως χαρακτηριστικά θα πει.
Οι υποψηφιότητες για τον ΠΡΩΤΟΕΜΦΑΝΙΖΟΜΕΝΟ ΣΥΓΓΡΑΦΕΑ ήταν:
Αφεντουλίδου Άννα, Ελλείπον σημείο, εκδόσεις Πανδώρα (ποίηση)
Γεννάρης Μιχάλης, Πρίγκιπες και δολοφόνοι, εκδόσεις Ίνδικτος (μυθιστόρημα)
Κάββαλου Στέργια, Αλτσχάιμερ Trance, εκδόσεις Τετράγωνο (διήγημα)
Καλλέργη Λένα, Κήποι στην άμμο, εκδόσεις Γαβριηλίδης (ποίηση)
Κασκάλη Δώρα, Στο τρένο, εκδόσεις Γαβριηλίδης (διήγημα)
Λάμπρου Μάρτυ, Κόπιτσες, εκδόσεις Οσελότος (διήγημα)
Μελιδώνης Ανέστης, Αστέρια από χαρτί, εκδόσεις Γαβριηλίδης (ποίηση)
Νικολοπούλου Βάσω, Βασιλική, εκδόσεις Πόλις (νουβέλα)
Ρακόπουλος Θοδωρής, Φαγιούμ, εκδόσεις Μανδραγόρας (ποίηση)
Η παρουσιάστρια της βραδιάς προς τιμήν της, κάπου εκεί, θα απευθυνθεί στους… κυνηγούς ταλέντων λογοτεχνίας προτρέποντάς τους –εξ αιτίας μιας δικής της προσωπικής εμπειρίας- να ξεχυθούν στην επαρχία, ψάχνοντας για κείμενα απλών ανθρώπων. Όπως είπε «είναι καταπληκτικό το τι γράφουν!». Στη συνέχεια θα καλέσει για την απονομή τον Αλέξη Ζήρα, πρόεδρο της Εταιρίας Συγγραφέων, κριτικό λογοτεχνίας και μέλος της κριτικής επιτροπής, ο οποίος θα αναφερθεί κυρίως στα 35 χρόνια (από το πρώτο τεύχος!) εμπειρίας του στο περιοδικό Διαβάζω, για να παραδώσει κατόπιν «με μεγάλη χαρά» όπως είπε, το βραβείο στον Αλέξανδρο Ίσαρη για το διήγημα του Βίνκελμαν ή Το Πεπρωμένο, εκδόσεις Κίχλη, που όπως προσέθεσε ήταν ο «καλύτερος» ανάμεσα στους επίσης εξαιρετικούς υποψήφιους, που ήταν οι:
Γκανάς Μιχάλης, Γυναικών, Μικρές και πολύ μικρές ιστορίες, εκδόσεις Μελάνι
Γουδέλης Τάσος, Η παρουσία, εκδόσεις Κέδρος
Ζέη Άλκη, Σπανιόλικα παπούτσια και άλλες ιστορίες, εκδόσεις Καστανιώτη
Καλούτσας Τάσος, Η ωραιότερη μέρα της, εκδόσεις Μεταίχμιο
Κιτσοπούλου Λένα, Μεγάλοι δρόμοι, εκδόσεις Μεταίχμιο
Κυπραίος Γιώργος, Αλεξάνδρεια, τέλος εποχής, εκδόσεις Ίαμβος
Κυριακίδης Αχιλλέας, Κωμωδία, εκδόσεις Πόλις
Οικονόμου Χρήστος, Κάτι θα γίνει, θα δεις, εκδόσεις Πόλις
Σταθοπούλου Ελεωνόρα, Καλό αίμα, κακό αίμα, εκδόσεις Βιβλιοπωλείον της Εστίας
Ο Αλέξανδρος Ίσαρης παραλαμβάνοντας το βραβείο θα… εξομολογηθεί: «στην κλασσική ερώτηση «τι θέλω θα γίνω όταν θα μεγαλώσω» απαντούσα με απόλυτη βεβαιότητα πως θα γίνω ηθοποιός ή σκηνοθέτης. Όπως γνωρίζετε δεν έγινα ούτε το ένα, ούτε το άλλο. Όμως γράφοντας τα διηγήματα αυτού του βιβλίου… υποδύθηκα διάφορους ρόλους, επίσης σκηνοθέτησα τον εαυτό μου… διαλέγοντας το ντεκόρ, τους φωτισμούς και τις κατάλληλες μουσικές. Οπότε σκέφτομαι πως ποτέ δεν είναι αργά να πραγματοποιήσει κάποιος τα παιδικά του όνειρα. Τελικά έγινα και ηθοποιός και σκηνοθέτης!».
Η βραδιά θα κορυφωθεί με την απονομή για το βραβείο μυθιστορήματος, όπου ο Διευθυντής του Διαβάζω, Ιωάννης Ν. Μπασκόζος θα απονείμει στην συγγραφέα Ιωάννα Καρυστιάνη, για Τα σακιά, εκδόσεις Καστανιώτη, η οποία θα σχολιάσει εκτός των άλλων στην ομιλία της «Αγαπώ πάρα πολύ τη λογοτεχνία, αγαπώ πάρα πολύ τους λογοτέχνες… κάθε μέρα νοερά ευχαριστώ όλους τους αγαπημένους συγγραφείς, έλληνες και ξένους, παλιούς και νέους και τους πολύ νεώτερους που τα τελευταία χρόνια έχουν ορμίσει στο προσκήνιο με πένα πολύ στιβαρή και αιχμηρή… δύσκολα μπορώ να ευχαριστήσω το Υπουργείο Πολιτισμού ή τον κύριο Υπουργό, από ότι μαθαίνω και από ότι βλέπω, επί ενάμιση χρόνο τώρα, αποφεύγει να συναντήσει τους εκπροσώπους των συγγραφέων και των άλλων φορέων… Απόψε μόνοι γιορτάσαμε, είμαστε μαθημένοι μόνοι μας να δουλεύουμε…»
Οι υποψήφιοι στην κατηγορία των Μικρών Λιστών των Λογοτεχνικών Βραβείων Διαβάζω για το ΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑ ήταν οι:
Ακρίβος Κώστας, Ποιος θυμάται τον Αλφόνς, εκδόσεις Μεταίχμιο
Διβάνη Λένα, Ένα πεινασμένο στόμα, εκδόσεις Καστανιώτη
Δούκα Μάρω, Το δίκιο είναι ζόρικο πολύ, εκδόσεις Πατάκη
Θεοδωρόπουλος Τάκης, Το ξυπόλητο σύννεφο, εκδόσεις Ωκεανίδα
Καρυστιάνη Ιωάννα, Τα σακιά, εκδόσεις Καστανιώτη
Κοροβίνης Θωμάς, Ο γύρος του θανάτου, εκδόσεις Άγρα
Μακριδάκης Γιάννης, Ήλιος με δόντια, εκδόσεις Βιβλιοπωλείον της Εστίας
Μιχαλοπούλου Αμάντα, Πώς να κρυφτείς, εκδόσεις Καστανιώτη
Νικολαΐδου Σοφία, Απόψε δεν έχουμε φίλους, εκδόσεις Μεταίχμιο
Χατζόπουλος Β. Μιλτιάδης, Ο περατικός, εκδόσεις Βιβλιοπωλείον της Εστίας
Η εκδήλωση θα κλείσει με την απονομή του Βραβείου Προσφοράς στο Βιβλίο (προς τιμή του ιδρυτή του περιοδικού, Περικλή Αθανασόπουλου), το οποίο απένειμε ο Γιώργος Γαλάντης, ένας από τους αρχικούς εκδότες του περιοδικού, στο Ινστιτούτο Νεοελληνικών Σπουδών – Ίδρυμα Μανόλη Τριανταφυλλίδη για τη μακρόχρονη συμβολή του στα ελληνικά γράμματα. Το βραβείο παρέλαβε ο διευθυντής του Ινστιτούτου Γιώργος Παπαναστασίου.
Τα τελευταία χρόνια με το Βραβείο Προσφοράς στο Βιβλίο έχουν τιμηθεί οι: Μαρίνα Καραϊτίδη (εκδότρια – Βιβλιοπωλείον της Εστίας), Στέφανος Τραχανάς (διευθυντής Πανεπιστημιακών Εκδόσεων Κρήτης), Δημήτριος Παπαδήμας (εκδότης – εκδόσεις Παπαδήμα), Κώστας Σπανός (συλλέκτης – εκδότης).
Τέλος να σημειώσουμε ότι η κριτική επιτροπή για τις κατηγορίες μυθιστόρημα, διήγημα – νουβέλα, λογοτεχνικό δοκίμιο – μελέτη, ποίηση, πρωτοεμφανιζόμενο συγγραφέα αποτελείτο από τους:
Ευριπίδη Γαραντούδη, Αναπληρωτή Καθηγητή Νεοελληνικής Φιλολογίας στο ΕΚΠΑ, Αλέξη Ζήρα, κριτικό λογοτεχνίας, Κώστα Καρακώτια, κριτικό λογοτεχνίας, Κατερίνα Κωστίου, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο Πατρών, Χριστίνα Ντουνιά, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Νεοελληνικής Φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, Μανώλη Πιμπλή, δημοσιογράφο, Λίζυ Τσιριμώκου, Καθηγήτρια Θεωρίας της Λογοτεχνίας και Συγκριτικής Γραμματολογίας στο ΑΠΘ.
Και η κριτική επιτροπή για το εικονογραφημένο παιδικό βιβλίο και το λογοτεχνικό βιβλίο για μεγάλα παιδιά από τους:
Διαμάντη Αναγνωστοπούλου, Καθηγήτρια στο Τμήμα Επιστημών της Προσχολικής Αγωγής και του Εκπαιδευτικού Σχεδιασμού στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου, Πόλυ Βασιλάκη, εκπαιδευτικό, συγγραφέα παιδικής λογοτεχνίας, Σούλα Οικονομίδου, Επίκουρη Καθηγήτρια στο Τμήμα Επιστημών της Εκπαίδευσης στην Προσχολική Ηλικία στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης, Γιάννη Παπαδάτο, Λέκτορα στο Τμήμα Επιστημών της Προσχολικής Αγωγής και του Εκπαιδευτικού Σχεδιασμού στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου, κριτικό παιδικής λογοτεχνίας, Γιώργο Παπαντωνάκη, Επίκουρο Καθηγητή στο Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου.
Τα βραβεία συνοδεύτηκαν από χρηματικό έπαθλο 2.000 ευρώ έκαστο, χορηγία του Οργανισμού Συλλογικής Διαχείρισης Έργων του Λόγου (με εξαίρεση το Βραβείο Προσφοράς στο Βιβλίο) και από έναν πίνακα των εικαστικών Μιχάλη Αμάραντου, Θανάση Μακρή, Κώστα Νταούλα και Γιώργου Σπυρόπουλου, ευγενική χορηγία του Μουσείου Φρυσίρα.
Συγχαρητήρια σε όλους! Στο περιοδικό Διαβάζω, σε όσους συμμετείχαν. Και φυσικά σε όλους όσοι βραβεύτηκαν αλλά και στους υποψήφιους. Έχουμε άλλωστε ανάγκη να βλέπουμε να βραβεύονται άνθρωποι που μοχθούν για το πνεύμα της Ελλάδας. Για την ψυχή της τελικά. Και να ευχηθούμε πάντα τέτοια και καλύτερα!
Όπως ήταν τα βραβεία ιδιωτικής αντίστασης του Χρήστου Γιανναρά, όπως είναι τα βραβεία της καθημερινής ζωής που παίρνουν απλοί άνθρωποι, μεροκαματιάρηδες, μετανάστες, άποροι, άνεργοι, συνταξιούχοι και τόσοι άλλοι, για το λόγο και μόνο ότι βρίσκουν τρόπους να επιβιώνουν κρατώντας μέσα τους αγάπη σε αυτή τη χώρα που τους απαξιώνει και τους αδικεί. Άραγε ποιος σκέφτηκε ανά τους αιώνες, να φτιάξει έστω ένα άγαλμα προς τιμήν τους; Αναρωτιέμαι.
Της Κρυσταλίας Πατούλης
Και αναρωτιέμαι: Πώς γίνεται, ένας τέτοιος… θεσμός πλέον, να προσελκύει σχεδόν μια μεγάλη μεν, χούφτα δε… επίλεκτων; Ποιους αφορά; Και γιατί ο κόσμος δεν ΔΙΑΒΑΖΕΙ, όπως πληροφορούμαστε από σύγχρονες έρευνες; Γιατί η λογοτεχνία μοιάζει… πολυτέλεια στο καθημερινό… μενού του νεοέλληνα; Και φυσικά, που ήταν ο υπουργός Πολιτισμού εκείνη την ώρα, όπως καυτηρίασε η συγγραφέας Ιωάννα Καρυστιάνη, παραλαμβάνοντας το βραβείο της; Πώς γίνεται να παρατηρεί κανείς… αγκυλώσεις σε τομείς ανάλογους, σε μια χώρα που το μόνο που έχει να καμαρώνει ή έχει να παραδώσει στους νεώτερους είναι κάτι από τον πολιτισμό της; Ή μήπως η λέξη τέχνη και δημιουργία δεν είναι σε τέτοιες ζοφερές περιόδους η κύρια διέξοδος αλλά και παρηγορητική ελπίδα όπως κάπως έτσι ανέφερε και ένας από τους βραβευθέντες της βραδιάς, ποιητής Χριστόφος Λιοντάκης; Μήπως ο πολιτισμός μας, ο πραγματικός πολιτισμός μας, δεν βρίσκεται κυρίως στα χέρια ανθρώπων, που συναντάμε σε ανάλογες λίστες απονομής βραβείων, που οι ίδιοι μάλλον τιμούν τέτοιους θεσμούς και κατά δεύτερον, ας το πούμε, τιμούνται από αυτούς; Άραγε το θυμούνται και αυτό όσοι εργάζονται για τον πολιτισμό; Είναι τόσο λίγοι άλλωστε… Και σε τέτοιους, τραγικούς και τσιγκούνικους (οικονομικά αλλά κυρίως ψυχικά και πνευματικά) καιρούς, δεν πρέπει να έχουμε όλοι στο μυαλό μας να φροντίζουμε και να βοηθάμε έναν τουλάχιστον άνθρωπο που βρίσκεται δίπλα μας; Έστω και με το χρηματικό μας έπαθλο από ένα βραβείο; Που είναι τέτοια παραδείγματα; Και όσο για εκείνο που είπε στην ομιλία του ο κύριος Μπαμπινιώτης, για τους πνευματικούς ανθρώπους αυτής της χώρας, ότι μιλούν αν τους ρωτήσουμε; Εκτός του ότι, πάρα πολλοί από αυτούς, τους χτυπάμε επανειλημμένα την πόρτα και δεν ανταποκρίνονται, ας σκεφτούμε τελικά, πόσοι από αυτούς έχουν κάτι να μοιραστούν μαζί μας που πραγματικά έχουμε κοινό; Ποιοι από αυτούς ζουν ανάμεσά μας, νιώθουν τα προβλήματα γύρω τους, παίρνουν θέση γι αυτά; Ή έστω… στοχάζονται; Αναρωτιέμαι.
Περνώντας στο ξεκίνημα της βραδιάς απονομής των λογοτεχνικών βραβείων ΔΙΑΒΑΖΩ, ο διευθυντής του περιοδικού Διαβάζω, Γιάννης Ν. Μπασκόζος, είπε: «Πέρυσι τέτοιο καιρό είχαμε τα γεγονότα της Marfin. Φέτος τη δολοφονία ενός Έλληνα αθώου, ενός ξένου που δεν έχει ακόμα διαλευκανθεί, και το κάψιμο των απλών πωλητών στη λαϊκή της οδού Καλλιδρομίου. Ζούμε άραγε την εποχή των άκρων; Μάλλον όχι. Ίσως είναι η εποχή της σύγχυσης, η εποχή του τέλους της ευκολίας. Οι τυφλές δυνάμεις που απελευθερώνονται διαλύουν τις εδραιωμένες αντιλήψεις και ταυτόχρονα δυσκολεύουν τους γνωστικούς να αναγνωρίσουν τη σωστή πορεία.
Σε μια τέτοια εποχή το βιβλίο παραμένει αρωγός κάθε προβληματισμού, κάθε δημιουργικού μυαλού. Εμείς στο περιοδικό δηλώνουμε "συνειδητά αισιόδοξοι". Παρά τα προβλήματα του χώρου, τα 35 χρόνια μας στην υπηρεσία του βιβλίου μάς τροφοδοτούν με εμπιστοσύνη και δύναμη ότι θα ξεπεράσουμε όλοι μαζί τις δυσκολίες. Αυτό το νόημα έχει και η συμμετοχή μας στη φιλόδοξη καμπάνια των βιβλιοπωλείων Public για τη φιλαναγνωσία, όπως και η διοργάνωση, σε συνεργασία με το Διεθνή Αερολιμένα Αθηνών, του λογοτεχνικού διαγωνισμού διηγήματος «Ταξίδι στον Αέρα» που λήγει στις 28 Ιουνίου. Φυσικά έχουμε πολύ περισσότερα σχέδια για το μέλλον.
Την αισιοδοξία μας αυτή στηρίζουμε και σε μια μεγάλη αλλαγή που έγινε στο περιοδικό μας, την οποία έχω τη χαρά να σας ανακοινώσω σήμερα. Ένας φίλος επιχειρηματίας, που χρόνια τώρα παρακολουθεί την πορεία του περιοδικού, προχώρησε σε μια κίνηση που εξασφαλίζει την απρόσκοπτη συνέχειά του: εξαγόρασε τον τίτλο – σήμα του περιοδικού και από σήμερα το Διαβάζω μπαίνει σε μια νέα εποχή. Η νέα εταιρεία ονομάζεται ΔΙΑΒΑΖΩ Α.Ε. και μετοχικά ανήκει στην οικογένεια Βασίλη Καρακουλάκη, που δραστηριοποιείται μέχρι σήμερα στο χώρο των logistics. Το νέο επιχειρηματικό σχήμα δηλώνει ότι θα διατηρήσει τη φυσιογνωμία του περιοδικού, τους συνεργάτες και τα στελέχη του, και φιλοδοξεί να ανανεώσει το προφίλ του, προβαίνοντας στις ενέργειες που απαιτούνται για την αναβάθμιση του ρόλου του στη νέα εποχή.
Ο Σεφέρης σε μια διάλεξή του είχε πει ότι τα βιβλία είναι σαν τα αναρίθμητα κλειδιά ενός εκκλησιαστικού οργάνου, του οποίου μουσικοί είμαστε εμείς, και κατ’ επέκταση εξαρτάται από την ιδιοφυία, την τόλμη, το ταλέντο αλλά και από τα ελαττώματά μας τι είδους μουσική θα ακούσουμε στο τέλος. Πιστεύω ότι η σημερινή μας γιορτή δεν είναι τίποτα παραπάνω από μια ώρα μουσικής, όπου θα τιμήσουμε τους καλύτερους χειριστές αυτού του οργάνου, της περασμένης χρονιάς».
Η απονομή θα ξεκινήσει με το Βραβείο Εικονογραφημένου Παιδικού Βιβλίου που απονεμήθηκε στο βιβλιο Η πόλη που έδιωξε τον πόλεμο, εικονογράφηση: Μυρτώ Δεληβοριά, εκδόσεις Πατάκη, από τον συγγραφέα Ευγένιο Τριβιζά.
Οι υποψηφιότητες για το ΕΙΚΟΝΟΓΡΑΦΗΜΕΝΟ ΠΑΙΔΙΚΟ ΒΙΒΛΙΟ ήταν:
Αγγελίδου Μαρία (κείμενο), Δημητρίου Γιώργος (εικονογράφηση), Το βιβλίο των πειρατών, εκδοτικός οίκος Α. Α. Λιβάνη
Δαρλάση Αγγελική (κείμενο), Σαμαρτζή Ίρις (εικονογράφηση), Το δέντρο που είχε φτερά, εκδόσεις Παπαδόπουλος
Δενδρινού Φίλια (κείμενο), Το καπέλο του καλλιτέχνη Βίνσεντ Βαν Γκογκ, εκδοτικός οίκος Α. Α. Λιβάνη
Λαμπρέλλη Λίλη (κείμενο), Στεφανίδη Φωτεινή (εικονογράφηση), Το κρυμμένο νερό, εκδόσεις Πατάκη
Μητακίδου Σούλα, Τρέσσου Ευαγγελία (κείμενο), Βέττας Απόστολος (εικονογράφηση), Η Μαίρη Πινέζα, εκδόσεις Καλειδοσκόπιο
Μιχαήλ Σύρμω (κείμενο), Δεληβοριά Μυρτώ (εικονογράφηση), Ξένοι στο Αιγαίο, εκδόσεις Παπαδόπουλος
Μπουλώτης Χρήστος (κείμενο), Παπατσαρούχας Βασίλης (εικονογράφηση), Τα πολύτιμα σκουπίδια του κυρίου Νο, εκδόσεις Ελληνικά Γράμματα
Παπαθεοδούλου Αντώνης (κείμενο), Δεληβοριά Μυρτώ (εικονογράφηση), Η πόλη που έδιωξε τον πόλεμο, εκδόσεις Πατάκη
Χαραλάς Κώστας (κείμενο), Σταματιάδη Ντανιέλα (εικονογράφηση), Το κουτί του θυμού, εκδόσεις Μεταίχμιο
Χαρίτος Κυριάκος (κείμενο), Σταματιάδη Ντανιέλα (εικονογράφηση), Το βιβλίο των δικών σου Χριστουγέννων, εκδόσεις Μεταίχμιο
Στη συνέχεια θα μιλήσει η Κατρίν Βελισάρη, διευθύντρια του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου, με τα χαρακτηριστικά σπαστά ελληνικά της, απονέμοντας το βραβείο για το λογοτεχνικό βιβλίο για μεγάλα παιδιά, στην Μαρία Παπαγιάννη, για το «Το δέντρο στο μόναχο», εκδ. Πατάκη. Η βραβευμένη ανεβαίνει ακούγοντας τα χειροκροτήματα του κοινού, για να το παραλάβει λέγοντας εκτός των άλλων: «…αισθάνομαι ότι ένα κομμάτι του βιβλίου το οφείλω σε ένα απομονωμένο χωριό στη νότια Κρήτη. Εκεί είναι πολύ όμορφα και πολύ έρημα, δηλαδή ούτε η ομορφιά, ούτε η ερημιά παλεύονται, και αυτό το χωριό βγάζει μέλι και αλάτι, το κάτι παραπάνω που ομορφαίνει τη ζωή. Σ αυτό το χωριό έχω γνωρίσει ανθρώπους που έχουν κάθε μέρα να πουν μια ιστορία για κάθε πέτρα. Αισθάνομαι λοιπόν την ανάγκη να ευχαριστήσω αυτούς τους ανθρώπους γιατί με βοήθησαν να κάνω το όνειρό μου…»
Οι υποψήφιοι για το ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΟ ΒΙΒΛΙΟ ΓΙΑ ΜΕΓΑΛΑ ΠΑΙΔΙΑ ήταν οι:
Θεοφανοπούλου Τζένη, Χωρίς τη μαμά μου, εκδόσεις Ψυχογιός
Κοντολέων Μάνος, Ανίσχυρος άγγελος, εκδόσεις Πατάκη
Λυχναρά Λίνα, Τα άλογα της πράσινης κοιλάδας, εκδόσεις Πατάκη
Μακρής Κωστής Α., Ο Πιοζ Νάμε και οι πέντε γάτες, εκδόσεις Πατάκη
Μανδηλαράς Φίλιππος, Κάπου ν' ανήκεις, εκδόσεις Πατάκη
Νικάνδρου Δέσποινα, Δίδυμα όνειρα σε μαύρο ροζ, εκδόσεις Έναστρον
Παπαγιάννη Μαρία, Το δέντρο το μονάχο, εκδόσεις Πατάκη
Πριοβόλου Ελένη, Τσόκο Μπλοκ, εκδόσεις Καστανιώτη
Σαραντίτη Ελένη, Η καλεσμένη των Χριστουγέννων, εκδόσεις Πατάκη
Σβορώνου Ελένη, Στον αστερισμό των διδύμων, εκδόσεις Πατάκη
Η παρουσιάστρια της βραδιάς, ηθοποιός, Κατερίνα Διδασκάλου, θα μιλήσει στη συνέχεια λέγοντας ότι «αξίζει έπαινος σε αυτούς που επιμένουν να γράφουν, να εκδίδουν και να εκδίδονται…. Πολύ σημαντικό!» για να καλέσει τον Ευριπίδη Γαραντούδη, Αναπληρωτή Καθηγητή Νεοελληνικής Φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και μέλος της κριτικής επιτροπής για την απονομή.
Οι υποψηφιότητες για την κατηγορία ΠΟΙΗΣΗΣ ήταν οι:
Βαγενάς Νάσος, Στη νήσο των Μακάρων, εκδόσεις Κέδρος
Βέης Γιώργος, Μετάξι στον κήπο, εκδόσεις Ύψιλον
Βέλτσος Γιώργος, Ανάποδα οδεύει ο δολοφόνος, εκδόσεις Καστανιώτη & Διάττων
Ζαφειρίου Σταύρος, Ενοχικόν. Ο μονόλογος ενός δράστη, εκδόσεις Νεφέλη
Λιοντάκης Χριστόφορος, Στο τέρμα της πλάνης, εκδόσεις Καστανιώτη
Μαρκόπουλος Γιώργος, Κρυφός κυνηγός, εκδόσεις Κέδρος
Μαυρουδής Κώστας, Τέσσερις εποχές, εκδόσεις Κέδρος
Παναγιώτου Ευτυχία, Μαύρη Μωραλίνα, εκδόσεις Κέδρος
Χριστοδούλου Χ. Δήμητρα, Πώς αυτοκτονούν οι Ασσύριοι, εκδόσεις Πατάκη
Χιόνης Αργύρης, Ό,τι περιγράφω με περιγράφει, εκδόσεις Γαβριηλίδης
Το βραβείο μοιράστηκαν οι Χριστόφος Λιοντάκης ο οποίος είπε συγκεκριμένα «πιστεύω ακόμα και στους δύσκολους και ζοφερούς καιρούς που ζούμε ηποίηση εξακολουθεί να λειτουργεί παρηγορητικά» και Κώστας Μαυρουδής που σχολίασε εκτός των άλλων ότι «το βραβείο θα μπορούσε να διαιρεθεί και διά δέκα».
Στη συνέχεια θα δοθεί η… σκυτάλη στον Γεώργιο Μπαμπινιώτη, Ομότιμο και Επίτιμο Καθηγητή της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών και Πρόεδρο της Φιλεκπαιδευτικής Εταιρείας, ώστε να ανακοινώσει το βραβείο για το ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΟ ΔΟΚΙΜΙΟ – ΜΕΛΕΤΗ στον Κωσταντίνο Τσουκαλά για το Η επινόηση της ετερότητας. «Ταυτότητες» και «διαφορές» στην εποχή της παγκοσμιοποίησης, εκδόσεις Καστανιώτη, αναφέροντας λίγο πριν: «Θεωρώ τιμή μου που θα δώσω το βραβείο σε μία προσωπικότητα η οποία πιστεύω ότι έχει σφραγίσει την ελληνική σκέψη, τον Κωσταντίνο Τσουκαλά. Ο οποίος εκτός από τη δύναμη της σκέψης του έχει και ένα άλλο γνώρισμα, την παρρησία. Αυτό δεν είναι σύνηθες. Και κάτι ακόμη: στις μέρες μας στην περίοδο της κρίσης ρωτάμε συχνά τι κάνουν οι διανοούμενοι, οι πνευματικοί άνθρωποι, οι επιστήμονες, γιατί δεν μιλάνε; Η απάντησή μου είναι ότι οι άνθρωποι αυτοί μιλούν. Το θέμα μας δεν είναι αν μιλούν. Το θέμα είναι αν τους ακούει κανείς. Και το προηγούμενο ερώτημα είναι αν τους ρωτάει κανείς… Η φωνή του Κωνσταντίνου Τσουκαλά είναι δυνατή, είναι στεντόρεια και είναι ουσιαστική…» και τέλος θα προσθέσει «Χαιρετίζω το διαβάζω γι αυτό τον αγώνα που κάνει, γιατί το να δίνεις βραβεία είναι εύκολο, το να καταξιώνεις τα βραβεία που δίνεις δεν είναι καθόλου εύκολο. Και το Διαβάζω… το πέτυχε». Ο βραβευμένος Κωσταντίνος Τσουκαλάς στη συνέχεια θα ευχαριστήσει το περιοδικό και την κριτική επιτροπή λέγοντας ότι «είναι τιμή μου που με επέλεξαν» και συνεχίζοντας ότι «είναι η πρώτη φορά που παίρνω ένα βραβείο από την εποχή της πρώτης Δημοτικού…».
Οι υποψηφιότητες για το ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΟ ΔΟΚΙΜΙΟ – ΜΕΛΕΤΗ, ήταν:
Αθήνη Στέση, Όψεις της νεοελληνικής αφηγηματικής πεζογραφίας 1700-1830. Ο διάλογος με τις ελληνικές και ξένες παραδόσεις στη θεωρία και στην πράξη, εκδόσεις Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών
Αλεξίου Στυλιανός, Ελληνική λογοτεχνία: από τον Όμηρο στον 20ό αιώνα, εκδόσεις Στιγμή
Αποστολίδου Βενετία, Τραύμα και μνήμη, η πεζογραφία των πολιτικών προσφύγων, εκδόσεις Πόλις
Δρακονταειδής Δ. Φίλιππος, Λόγος ερειπίων, εκδόσεις Γαβριηλίδης
Ζουμπουλάκης Σταύρος, Χριστιανοί στον δημόσιο χώρο, Πίστη ή πολιτιστική ταυτότητα;, εκδόσεις Βιβλιοπωλείον της Εστίας
Καραποστόλης Βασίλης, Διχασμός και Εξιλέωση. Περί πολιτικής ηθικής των Ελλήνων, εκδόσεις Πατάκη
Παπαχριστόπουλος Νίκος, Το ψυχαναλυτικό ίχνος: Κείμενα για τη νέα ελληνική λογοτεχνία, Παπαδιαμάντης, Καζαντζάκης, Πεντζίκης, Εμπειρίκος, εκδόσεις Opportuna
Πεντζίκης Γρηγόρης, Το τέλος του μύθου. Οι μικρές εξιστορήσεις του Γιώργου Χειμωνά, εκδόσεις Μικρή Άρκτος
Ράμφος Στέλιος, Το αδιανόητο τίποτα. Φιλοκαλικά ριζώματα του νεοελληνικού μηδενισμού, εκδόσεις Αρμός
Τσουκαλάς Κωνσταντίνος, Η επινόηση της ετερότητας. «Ταυτότητες» και «διαφορές» στην εποχή της παγκοσμιοποίησης, εκδόσεις Καστανιώτη
Κατόπιν, το βραβείο για τον πρωτοεμφανιζόμενο συγγραφέα το οποίο ήταν αφιερωμένο στη μνήμη του Ηρακλή Παπαλέξη θα δοθεί από τον Γιώργο Ξενάριο, μέλος της κριτικής επιτροπής, κριτικό λογοτεχνίας και συγγραφέα, στον Γεννάρη Μιχάλη για το μυθιστόρημά του Πρίγκιπες και δολοφόνοι, των εκδόσεων Ίνδικτος «τις αγαπημένες μου εκδόσεις» αφιερώνοντας το βραβείο του σε αυτές, αλλά και στην «ορθοδοξία της γλώσσας μας» όπως χαρακτηριστικά θα πει.
Οι υποψηφιότητες για τον ΠΡΩΤΟΕΜΦΑΝΙΖΟΜΕΝΟ ΣΥΓΓΡΑΦΕΑ ήταν:
Αφεντουλίδου Άννα, Ελλείπον σημείο, εκδόσεις Πανδώρα (ποίηση)
Γεννάρης Μιχάλης, Πρίγκιπες και δολοφόνοι, εκδόσεις Ίνδικτος (μυθιστόρημα)
Κάββαλου Στέργια, Αλτσχάιμερ Trance, εκδόσεις Τετράγωνο (διήγημα)
Καλλέργη Λένα, Κήποι στην άμμο, εκδόσεις Γαβριηλίδης (ποίηση)
Κασκάλη Δώρα, Στο τρένο, εκδόσεις Γαβριηλίδης (διήγημα)
Λάμπρου Μάρτυ, Κόπιτσες, εκδόσεις Οσελότος (διήγημα)
Μελιδώνης Ανέστης, Αστέρια από χαρτί, εκδόσεις Γαβριηλίδης (ποίηση)
Νικολοπούλου Βάσω, Βασιλική, εκδόσεις Πόλις (νουβέλα)
Ρακόπουλος Θοδωρής, Φαγιούμ, εκδόσεις Μανδραγόρας (ποίηση)
Η παρουσιάστρια της βραδιάς προς τιμήν της, κάπου εκεί, θα απευθυνθεί στους… κυνηγούς ταλέντων λογοτεχνίας προτρέποντάς τους –εξ αιτίας μιας δικής της προσωπικής εμπειρίας- να ξεχυθούν στην επαρχία, ψάχνοντας για κείμενα απλών ανθρώπων. Όπως είπε «είναι καταπληκτικό το τι γράφουν!». Στη συνέχεια θα καλέσει για την απονομή τον Αλέξη Ζήρα, πρόεδρο της Εταιρίας Συγγραφέων, κριτικό λογοτεχνίας και μέλος της κριτικής επιτροπής, ο οποίος θα αναφερθεί κυρίως στα 35 χρόνια (από το πρώτο τεύχος!) εμπειρίας του στο περιοδικό Διαβάζω, για να παραδώσει κατόπιν «με μεγάλη χαρά» όπως είπε, το βραβείο στον Αλέξανδρο Ίσαρη για το διήγημα του Βίνκελμαν ή Το Πεπρωμένο, εκδόσεις Κίχλη, που όπως προσέθεσε ήταν ο «καλύτερος» ανάμεσα στους επίσης εξαιρετικούς υποψήφιους, που ήταν οι:
Γκανάς Μιχάλης, Γυναικών, Μικρές και πολύ μικρές ιστορίες, εκδόσεις Μελάνι
Γουδέλης Τάσος, Η παρουσία, εκδόσεις Κέδρος
Ζέη Άλκη, Σπανιόλικα παπούτσια και άλλες ιστορίες, εκδόσεις Καστανιώτη
Καλούτσας Τάσος, Η ωραιότερη μέρα της, εκδόσεις Μεταίχμιο
Κιτσοπούλου Λένα, Μεγάλοι δρόμοι, εκδόσεις Μεταίχμιο
Κυπραίος Γιώργος, Αλεξάνδρεια, τέλος εποχής, εκδόσεις Ίαμβος
Κυριακίδης Αχιλλέας, Κωμωδία, εκδόσεις Πόλις
Οικονόμου Χρήστος, Κάτι θα γίνει, θα δεις, εκδόσεις Πόλις
Σταθοπούλου Ελεωνόρα, Καλό αίμα, κακό αίμα, εκδόσεις Βιβλιοπωλείον της Εστίας
Ο Αλέξανδρος Ίσαρης παραλαμβάνοντας το βραβείο θα… εξομολογηθεί: «στην κλασσική ερώτηση «τι θέλω θα γίνω όταν θα μεγαλώσω» απαντούσα με απόλυτη βεβαιότητα πως θα γίνω ηθοποιός ή σκηνοθέτης. Όπως γνωρίζετε δεν έγινα ούτε το ένα, ούτε το άλλο. Όμως γράφοντας τα διηγήματα αυτού του βιβλίου… υποδύθηκα διάφορους ρόλους, επίσης σκηνοθέτησα τον εαυτό μου… διαλέγοντας το ντεκόρ, τους φωτισμούς και τις κατάλληλες μουσικές. Οπότε σκέφτομαι πως ποτέ δεν είναι αργά να πραγματοποιήσει κάποιος τα παιδικά του όνειρα. Τελικά έγινα και ηθοποιός και σκηνοθέτης!».
Η βραδιά θα κορυφωθεί με την απονομή για το βραβείο μυθιστορήματος, όπου ο Διευθυντής του Διαβάζω, Ιωάννης Ν. Μπασκόζος θα απονείμει στην συγγραφέα Ιωάννα Καρυστιάνη, για Τα σακιά, εκδόσεις Καστανιώτη, η οποία θα σχολιάσει εκτός των άλλων στην ομιλία της «Αγαπώ πάρα πολύ τη λογοτεχνία, αγαπώ πάρα πολύ τους λογοτέχνες… κάθε μέρα νοερά ευχαριστώ όλους τους αγαπημένους συγγραφείς, έλληνες και ξένους, παλιούς και νέους και τους πολύ νεώτερους που τα τελευταία χρόνια έχουν ορμίσει στο προσκήνιο με πένα πολύ στιβαρή και αιχμηρή… δύσκολα μπορώ να ευχαριστήσω το Υπουργείο Πολιτισμού ή τον κύριο Υπουργό, από ότι μαθαίνω και από ότι βλέπω, επί ενάμιση χρόνο τώρα, αποφεύγει να συναντήσει τους εκπροσώπους των συγγραφέων και των άλλων φορέων… Απόψε μόνοι γιορτάσαμε, είμαστε μαθημένοι μόνοι μας να δουλεύουμε…»
Οι υποψήφιοι στην κατηγορία των Μικρών Λιστών των Λογοτεχνικών Βραβείων Διαβάζω για το ΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑ ήταν οι:
Ακρίβος Κώστας, Ποιος θυμάται τον Αλφόνς, εκδόσεις Μεταίχμιο
Διβάνη Λένα, Ένα πεινασμένο στόμα, εκδόσεις Καστανιώτη
Δούκα Μάρω, Το δίκιο είναι ζόρικο πολύ, εκδόσεις Πατάκη
Θεοδωρόπουλος Τάκης, Το ξυπόλητο σύννεφο, εκδόσεις Ωκεανίδα
Καρυστιάνη Ιωάννα, Τα σακιά, εκδόσεις Καστανιώτη
Κοροβίνης Θωμάς, Ο γύρος του θανάτου, εκδόσεις Άγρα
Μακριδάκης Γιάννης, Ήλιος με δόντια, εκδόσεις Βιβλιοπωλείον της Εστίας
Μιχαλοπούλου Αμάντα, Πώς να κρυφτείς, εκδόσεις Καστανιώτη
Νικολαΐδου Σοφία, Απόψε δεν έχουμε φίλους, εκδόσεις Μεταίχμιο
Χατζόπουλος Β. Μιλτιάδης, Ο περατικός, εκδόσεις Βιβλιοπωλείον της Εστίας
Η εκδήλωση θα κλείσει με την απονομή του Βραβείου Προσφοράς στο Βιβλίο (προς τιμή του ιδρυτή του περιοδικού, Περικλή Αθανασόπουλου), το οποίο απένειμε ο Γιώργος Γαλάντης, ένας από τους αρχικούς εκδότες του περιοδικού, στο Ινστιτούτο Νεοελληνικών Σπουδών – Ίδρυμα Μανόλη Τριανταφυλλίδη για τη μακρόχρονη συμβολή του στα ελληνικά γράμματα. Το βραβείο παρέλαβε ο διευθυντής του Ινστιτούτου Γιώργος Παπαναστασίου.
Τα τελευταία χρόνια με το Βραβείο Προσφοράς στο Βιβλίο έχουν τιμηθεί οι: Μαρίνα Καραϊτίδη (εκδότρια – Βιβλιοπωλείον της Εστίας), Στέφανος Τραχανάς (διευθυντής Πανεπιστημιακών Εκδόσεων Κρήτης), Δημήτριος Παπαδήμας (εκδότης – εκδόσεις Παπαδήμα), Κώστας Σπανός (συλλέκτης – εκδότης).
Τέλος να σημειώσουμε ότι η κριτική επιτροπή για τις κατηγορίες μυθιστόρημα, διήγημα – νουβέλα, λογοτεχνικό δοκίμιο – μελέτη, ποίηση, πρωτοεμφανιζόμενο συγγραφέα αποτελείτο από τους:
Ευριπίδη Γαραντούδη, Αναπληρωτή Καθηγητή Νεοελληνικής Φιλολογίας στο ΕΚΠΑ, Αλέξη Ζήρα, κριτικό λογοτεχνίας, Κώστα Καρακώτια, κριτικό λογοτεχνίας, Κατερίνα Κωστίου, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο Πατρών, Χριστίνα Ντουνιά, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Νεοελληνικής Φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, Μανώλη Πιμπλή, δημοσιογράφο, Λίζυ Τσιριμώκου, Καθηγήτρια Θεωρίας της Λογοτεχνίας και Συγκριτικής Γραμματολογίας στο ΑΠΘ.
Και η κριτική επιτροπή για το εικονογραφημένο παιδικό βιβλίο και το λογοτεχνικό βιβλίο για μεγάλα παιδιά από τους:
Διαμάντη Αναγνωστοπούλου, Καθηγήτρια στο Τμήμα Επιστημών της Προσχολικής Αγωγής και του Εκπαιδευτικού Σχεδιασμού στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου, Πόλυ Βασιλάκη, εκπαιδευτικό, συγγραφέα παιδικής λογοτεχνίας, Σούλα Οικονομίδου, Επίκουρη Καθηγήτρια στο Τμήμα Επιστημών της Εκπαίδευσης στην Προσχολική Ηλικία στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης, Γιάννη Παπαδάτο, Λέκτορα στο Τμήμα Επιστημών της Προσχολικής Αγωγής και του Εκπαιδευτικού Σχεδιασμού στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου, κριτικό παιδικής λογοτεχνίας, Γιώργο Παπαντωνάκη, Επίκουρο Καθηγητή στο Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου.
Τα βραβεία συνοδεύτηκαν από χρηματικό έπαθλο 2.000 ευρώ έκαστο, χορηγία του Οργανισμού Συλλογικής Διαχείρισης Έργων του Λόγου (με εξαίρεση το Βραβείο Προσφοράς στο Βιβλίο) και από έναν πίνακα των εικαστικών Μιχάλη Αμάραντου, Θανάση Μακρή, Κώστα Νταούλα και Γιώργου Σπυρόπουλου, ευγενική χορηγία του Μουσείου Φρυσίρα.
Συγχαρητήρια σε όλους! Στο περιοδικό Διαβάζω, σε όσους συμμετείχαν. Και φυσικά σε όλους όσοι βραβεύτηκαν αλλά και στους υποψήφιους. Έχουμε άλλωστε ανάγκη να βλέπουμε να βραβεύονται άνθρωποι που μοχθούν για το πνεύμα της Ελλάδας. Για την ψυχή της τελικά. Και να ευχηθούμε πάντα τέτοια και καλύτερα!
Όπως ήταν τα βραβεία ιδιωτικής αντίστασης του Χρήστου Γιανναρά, όπως είναι τα βραβεία της καθημερινής ζωής που παίρνουν απλοί άνθρωποι, μεροκαματιάρηδες, μετανάστες, άποροι, άνεργοι, συνταξιούχοι και τόσοι άλλοι, για το λόγο και μόνο ότι βρίσκουν τρόπους να επιβιώνουν κρατώντας μέσα τους αγάπη σε αυτή τη χώρα που τους απαξιώνει και τους αδικεί. Άραγε ποιος σκέφτηκε ανά τους αιώνες, να φτιάξει έστω ένα άγαλμα προς τιμήν τους; Αναρωτιέμαι.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου